Hebreohanun1 Katong una pa gid naghambal ang Dios sa atun mga kamal-aman paagi sa mga propeta sa raku gid nga beses kag sa nagkalain-lain nga mga paagi. 2 Pero sa kadyang urihing mga inadlaw naghambal tana kanatun paagi sa anang Anak mismo nga amo ang anang gintalana nga mangin manunubli kang tanan nga mga butang. Paagi sa anang Anak nga dya gintuga kang Dios ang kalibutan. 3 Ang gamhanan nga himaya kang Dios nagasirak sa anang Anak kag kon ano ang kinaiya kang Dios amo man ang ana kadya. Paagi sa anang gamhanan nga pulong padayon na nga ginatipigan ang tanan nga butang sa bilog nga kalibutan. Pagkatapos nga gintinloan na ang katawhan sa mga kasal-anan nagpungko tana sa tuo nayon kang pinakagamhanan sa tanan. 4 Gani nga ang Anak mas labing gamhanan sangsa mga anghel, amo man nga mas labing dungganun ang ngaran nga gintugro kana kadya sangsa ngaran kang mga anghel. 5 Hay wara ang Dios maghambal sa bisan kay sin-o nga mga anghel nga, "Ikaw akun Anak; Kadya nga adlaw ako nangin Amay nimo." Kag ang Dios wara man maghambal nga, "Ako mangin anang Amay, Kag tana mangin akun Anak." 6 Kang ipadara run kang Dios ang anang panganay rugya sa lupa, naghambal tana, "Ang tanan nga mga anghel kang Dios dapat magsimba kana." 7 Kon nahanungud tana sa mga anghel amo dyaay ang ginhambal kang Dios, "Ang anang mga anghel ginhimo na nga daw hangin, ang mga surugoon na nga dya ginhimo na nga daw kalayo nga nagadaba-daba." 8 Pero sa anang Anak tana, amo dya ang ginkuon kang Dios kana, "Ang imo pagginahum, O Dios, magapadayon gid sa wara ti katapusan. Kag matarung gid ang imo paggahum sa imo ginharian. 9 Nalipay ikaw sa matarung nga buhat, Gani ginpili ikaw kang Dios, nga imo Dios, kag gintugroan kang tuman nga kalipay labaw sa imo nga mga kaimawan," 10 Kag nagkuon man ang Dios sa anang Anak, "Ikaw Ginoo, katong una pa gid, ang nagtuga kang kalibutan, kag ang kalangitan, ikaw man kabay ang naghimo kadya? 11 Dya sanda magataliwan, pero ikaw magapabilin man gihapon. Magadaan sanda tanan kadya nga daw bayo. 12 Pareho kang kunup, pagapid-un mo sanda kadya, kag pagaislan nga daw bayo. Pero ikaw tana amo man angud, Magapabilin ikaw hasta sa wara ti katapusan." 13 Pero sa mga anghel tana, ang Dios wara gid naghambal sa bisan kay sin-o kananda nga, "Pungko lang ikaw sa akun tuo nayon hasta nga himoon ko ang imo mga kaaway nga turungtongan kang imo mga kahig" 14 Kar-on, ano gid haw ang mga anghel nga dya? Sanda tanan kadya, mga ispirito nga nagaalagad sa Dios nga anang ginasugo para sa pagbulig sa mga tawo nga magaagum kang kaluwasan. 1 Gani, nga tipigan gid natun ka mayad ang mga kamatuoran nga atun nabatian agud nga indi kita makaparayu rugya kadya. 2 Tungud nga kato anay ang mensahe nga gintao kang Dios paagi sa mga anghel napamatud-an nga matuod gid, kag ang bisan sin-o nga nagalapas ukon wara nagatuman kadya makaagum kang nagakaigo nga silot. Kar-on, kon amo to ang ginhimo kananda kato anay. 3 indi man kita makapalagyo sa silot kang Dios kon indi natun pagsapakun ang kaluwasan nga indi matupungan. Dya nga kaluwasan ang Ginoo gid mismo ang una nga nagbantala kag ginpamatud-an man dya kanatun kang mga nakabati kana. 4 Kag ginpamatud-an pa gid dya kang Dios paagi sa anang pagpakita kang mga paratandaan kag sa paghimo kang mga katingalahan kag nagkalain-lain nga mga milagro, kag paagi man sa anang pagpanugro sa mga tawo kang mga abilidad nga naghalin sa Balaan nga Ispirito suno sa anang kabubut-un. 5 Kon nahanungud sa paraaboton nga kalibutan nga atun ginahambalan, bukun ti mga anghel ang ginbutang kang Dios bilang manugdumara kadya, 6 tungud hay sa kasulatan may ginhambal nga, "Ano gid haw ang tawo nga nagakabalaka gid ikaw kana? Tawo lang man bay tana ria, pero ginapasulabi mo gid haw? 7 Sa mabugu nga tinion ginhimo mo tana nga mas manaba sangsa mga anghel, Kag pagkatapos ginpadunggan nimo tana kag ginbayaw nga pareho kang hari, 8 kag ginhimo mo nga manugdumara kang tanan nga mga butang." Ti kar-on, sanglit ginbutang kang Dios ang tawo bilang manugdumara kang tanan nga mga butang sa kalibutan, buut hambalun wara ti bisan ano nga bukun ti sakup kang anang pagdumarahan. Sa tulad wara pa natun makita nga ginadumarahan run kang tawo ang tanan nga butang sa kalibutan. 9 Pero makita natun si Jesus, nga sa bugu nga tinion ginhimo kang Dios nga mas manaba sangsa mga anghel. Tungud kang kaluoy kang Dios napatay tana para sa tanan nga mga tawo, kag pagkatapos ginpadunggan kag ginbayaw tungud kang pag-antos na kang kamatayun. 10 Ang Dios nagtuga kang tanan nga mga butang. Nagakabagay gid lang nga himoon na nga himpit si Jesus paagi sa ana kadya nga mga pag-antos, agud to nga raku nga mga kabataan ang ana nga maluwas kag makapakig-ambit kang anang himaya. 11 Si Jesus amo ang nagtinlo kanatun sa kasal-anan. Tana kag kita nga anang gintinloan sangka panimalay lang. Amo gani ria nga wara tana mamayha nga itawgun kita nga anang mga kabugtoan. 12 Nagkuon tana kadya sa Dios, "Pagasugidan ko ang akun mga kabugtoan nahanungud kanimo; Kag magakanta ako kang pagdayaw sa tunga kang katiringban nga nagasimba kanimo!" 13 Kag nagkuon pa gid tana, "Magasarig ako sa Dios." Kag dason, nagkuon pa gid tana, "Dya ako, imaw kang mga kabataan nga gintugro kanakun kang Dios." 14 Kar-on, tungud nga ang mga kabataan kang Dios tawo nga may lawas kag dugo, si Jesus nangin tawo para nga pwede tana mapatay agud to nga paagi sa ana kadya nga kamatayun pyerdihun na ang yawa nga amo ang may gahum kang kamatayun. 15 Kag pagkatapos karia hilwayun na ang tanan, nga sa bilog nanda nga kinabuhi daw nangin uripun tungud kang andang kahadluk sa kamatayun 16 Hay maathag gid nga bukun ti mga anghel ang ginabuligan ni Jesus kundi ang mga tawo nga ginakabig nga mga kaliwat ni Abraham. 17 Gani kinahanglan gid nga sa tanan nga paagi si Jesus mangin tawo nga pareho gid kang anang mga kabugtoan para nga mangin maluloy-on kag masarigan tana nga Pinakamataas nga Pari nga nagaalagad sa Dios, agud to nga mahalad na ang anang kabuhi para nga patawarun kang Dios ang mga sala kang katawhan. 18 Kag tungud nga si Jesus mismo nakaagi kang pag-antos kang tana sulayun, gani sarang tana makabulig sa mga tawo nga ginasulay. 1 Gani, mga kabugtoan gintawag man kang Dios agud mangin anang balaan nga katawhan, panumduma gid bala ninyo ka mayad si Jesus. Hay kon nahanungud sa pagtoo nga atun ginasugid, tana kadya ang ginsugo kang Dios kag Pinakamataas nga Pari. 2 Tana masarigan gid sa pag-alagad sa Dios nga amo ang nagtugyan kana sa anang hirikoton, pareho man kay Moises anay nga masarigan sa anang pag-alagad sa bug-os nga panimalay kang Dios. 3 Pero si Jesus tana makabig nga mas nagakabagay nga padunggan sangsa kay Moises. Indi bala nga ang manugtukod kang balay mas labi nga ginapadunggan sangsa balay nga anang ginhimo? 4 Kon may balay gani dyan, may nagtukod gid karia. Pero ang Dios amo gid tana ang manugtukod kang tanan nga butang. 5 Kag matuod gid man nga si Moises masarigan gid bilang surugoon sa paghimo kang anang hirikoton sa bug-os nga panimalay kang Dios para sa pagpamatuod kang mga butang nga igapanugid sa paraaboton. 6 Pero si Cristo tana masarigan gid sa paghimo kang anang mga katungdanan bilang Anak nga tinogyanan sa panimalay kang Dios. Kag kita amo ang panimalay kang Dios, basta nga padayon lang kita nga may pagsarig kag wara natun ginakahuya ang atun ginalauman. 7 Gani, pareho kang ginakuon kang Balaan nga Ispirito nga, "Kar-on nga adlaw, kon inyo mabatian nga nagahambal ang Dios kaninyo, 8 Indi kamo magpaawut kang inyo ulo pareho kang ginhimo ninyo anay nga nagbato kamo kana katong rugto kamo sa may disyerto. Inyo gintirawan ang pasensya kang Dios kon diin gid kutub. 9 Nagkuon ang Dios, bisan pa nga nakita run nanda ang mga katingalahan nga akun ginhimo sa sulud kang kap-atan ka tuig gintirawan pa gid ako kang inyo mga kaulangan. 10 Amo ria nga naugut gid ako sa henerasyon nga to kag nagkuon ako nga 'pirme lang sanda nagaparayu kanakun kadya kag wara gid nanda mahangpi ang akun mga pamaagi.' 11 Gani nga sa akun kaugut kananda nagsumpa ako, nga 'indi gid sanda kadya makasulud sa lugar nga akun ginatigana nga sa diin sanda makapahuway." ' 12 Mag-andam kamo, mga kabugtoan, nga wara ti bisan sin-o kaninyo nga may malain ti tagipusoon kag wara run nagatoo hasta nga magatalikod run lang tana sa Dios nga buhi. 13 Sa baylo, amo dyaay ang inyo himoon: kada adlaw maglinaygayay kamo samtang nagapabilin pa ang kahigayunan nga ginatawag kang kasulatan nga "Kadya gid nga adlaw", agud to nga wara ti bisan sin-o kaninyo nga magpaawut kang anang ulo tungud hay nadayaan tana kang sala. 14 Hay ang matuod karia, kita tanan nagapakigbahin run kay Cristo tungud kang atun kaangtanan kana, basta nga padayonon lang natun nga mapag-un hasta sa katapusan ang una natun nga pagsarig. 15 Amo dyaay ang ginkuon kang Kasulatan: "Kar-on nga adlaw, kon mabatian ninyo gani ang Dios nga nagahambal, indi kamo magpaawut kang inyo ulo pareho kang ginhimo ninyo anay nga nagbato kamo sa Dios." 16 Sin-o abi bay ang mga nakabati sa Dios nga naghambal kag nagbato kana? Indi bala ang tanan nga mga tawo nga ginpangulohan ni Moises pagwa sa Ehipto? 17 Kag sa kay sin-o bay naugut ang Dios sa sulud kang kap-atan ka tuig? Indi bala sa mga nagpakasala nga to kag nagkaramatay nga ang andang mga lawas nagkarabilin rugto sa may disyerto? 18 Kag sin-o kabay ang ginatumud kang Dios kang tana magsaad nga indi sanda kadya makasulud sa lugar nga sa diin pagapapahuwayun na sanda? Indi bala ang mga tawo nga wara magsunod kana? 19 Gani nga makita natun nga wara sanda makasulud tungud nga wara sanda magtoo sa Dios. 1 Kar-on, ang saad kang Dios nga kita makasulud sa lugar nga sa diin kita pagapapahuwayun na nagapabilin gihapon. Gani, mag-andam gid kamo nga wara ti bisan sin-o kaninyo nga indi makasulud rugto. 2 Hay ang matuod karia, ang Mayad nga Balita nahanungud sa kapahuwayan, ginwali run man kanatun kag amo man kananda kato anay. Ugaring ang mensahe nga andang nabatian wara nanda mapusli hay wara nanda dya gintoohan. 3 Pero kita tana nga nagtoo makasulud kag pagapapahuwayun kang Dios, pero sa mga wara tana nagtoo amo dya ang anang ginkuon nga, "Sa akun nga kaugut ginasumpa ko nga indi gid sanda makasulud pagapapahuwayun ko sanda!" Ginkuon na dya bisan pa nga nahimo na run ang tanan halin pa kang pagtuga na kang kalibutan. 4 Tungud hay sa Kasulatan may ginhambal nahanungud sa ikapito nga adlaw. Ginakuon rugto nga, "Sa tapos nga nahimo kang Dios ang tanan, nagpahuway tana sa ikapito nga adlaw." 5 Nahambal na run kabay dya anay? nga, "Indi gid sanda kadya makasulud kag pagapapahuwayun ko sanda." 6 Tungud gani nga may rugyan gid man nga makasulud kag makapahuway. Kag ang una tana nga nakabati kang Mayad nga Balita wara makasulud tungud hay wara sanda magtuman. 7 Amo ria gani, ang Dios nagtalana liwan kang tion nga anang ginatawag "Kadya gid nga Adlaw." Pagkatapos kang malawid nga mga tinoig naghambal tana paagi kay Haring David kag nasambit run dya kato anay, "Kadya nga adlaw, kon inyo mabatian ang Dios nga nagahambal, indi gid kamo magpaawut kang inyo ulo." 8 Hay kon nasarangan ni Josue nga dar-un sanda sa lugar nga makaagum sanda kang kapahuwayan, kundi wara run daad maghambal ang Dios kang urihi nahanungud kang lain nga adlaw nga sanda makapahuway. 9 Kon sayudon, ang mga kabataan kang Dios sarang gihapon makaagum kang kapahuwayan. 10 Tungud nga ang bisan sin-o nga ginpapahuway kang Dios makapahuway run pagkatapos kang anang hirikoton, pareho man kang Dios nga nagpahuway pagkatapos kang anang obra. 11 Gani tinguhaan gid natun nga makaagum kang amo nga kapahuwayan agud to nga indi kita mangin pareho kang mga tawo nga to anay: nga wara makasulud tungud nga bukun sanda ti matinumanun. 12 Hay ang Pulong kang Dios buhi kag may gahum. Mas matarum dya sangsa espada nga darwa ang anang surab nga nagadulot gid dya hasta sa gin-utlan kang atun luta-lutahan kag utok kang atun mga tul-an. Nagapanalupsup gid dya sa atun kalag kag ispirito kag maman-an na gid kon ano ang paminsarun kag tinutuyo kang tawo. 13 Wara ti bisan ano nga tinuga rugya sa may kalibutan nga nalipdan sa panuruk kang Dios; ang tanan makita gid kag hayag sa anang panuruk, kag kita tanan magapanabat kana nahanungud sa atun mga hinimoan. 14 Gani parig-unun gid natun ang pagtoo nga atun ginahambal, sanglit nga kita may gamhanan nga Pinakamataas nga Pari nga nagsulud gid mismo sa prisensya kang Dios. Tana si Jesus nga amo ang Anak kang Dios. 15 Ang Pinakamataas nga Pari natun nga dya makapasunaid sa atun kaluyahun. Tana pareho man natun nga ginsulay. Tanan nga sahi kang pagsulay naagyan na pareho man kanatun, pero wara gid tana nakasala. 16 Gani nga indi kita magkahadluk magdangup sa Dios nga Hari nga maluloy-on, agud to nga makaagum kita kang anang kaluoy kag mabugayan na kita sa tion nga nagakinahanglan kita kang bulig. 1 Ang tagsa ka Pinakamataas nga Pari ginapili halin sa mga tawo kag gintugyanan nga mag-alagad sa Dios sa baylo kang mga tawo para maghalad kang mga nagkalain-lain nga haralad para sa kasal-anan kang katawhan. 2 Sarang tana makapasunaid sa mga tawo nga nagatalang kag wara nakamaan kang andang ginahimo nga mahuyang sa duro nga paagi 3 Amo man ria gani nga kinahanglan nga maghalad gid tana indi sa mga kasal-anan kang mga katawhan kundi para man sa anang kaugalingun nga mga kasal-anan. 4 Wara ti bisan sin-o nga nagapili para sa anang kaugalingun, kang dungganun nga hirikoton nga dya. Ang Dios amo gid ang magatawag kana, pareho man anay kay Aron nga gintawag kang Dios. 5 Si Cristo amo man, wara tana magpadungug kang anang kaugalingun nga mangin Pinakamataas nga Pari. Sa baylo ang Dios nagkuon kana, "Ikaw akun Anak; Kadya nga adlaw ako nangin imong Amay." 6 Sa sangka bahin pa gid kang Kasulatan naghambal ang Dios, nga, "Ikaw mangin pari sa wara ti katapusan pareho kang pagkapari ni Melquisedek." 7 Kang si Jesus nagakabuhi pa rugya sa lupa nagpangamuyo tana kag nagpakitluoy sa matunog nga limug kag nagaparanangisun sa Dios nga amo ang sarang makaluwas kana sa kamatayun. Tungud nga tana mapainubusun sa Dios ginsabat ang anang pangamuyo. 8 Bisan pa nga tana Anak run gid kang Dios, natun-an na kon ano ang pagkamatinumanun paagi sa ana kadya nga mga gin-antos. 9 Kag kar-on nga himpit run tana sarang na hilwayun sa wara ti katapusan ang tanan nga nagturoo kana 10 Kag dayon ginhingaranan tana kang Dios bilang Pinakamataas nga Pari pareho kang pagkapari ni Melquisedek. 11 Kon nahanungud sa bagay nga dya, raku pa raad ang gusto namun ihambal, pero nabudlayan kami ugaring magpaathag kaninyo hay kuri kabay kamo paintiendihun? 12 Hay sa mga panahon nga dya manunudlo run kamo sa iba, pero kamo tana nagakinahanglan gihapon nga tudloan liwan kang mga nahauna nga pagturon-an nahanungud sa Pulong kang Dios. Sa baylo nga magkaun kamo kang mga matigdas nga pagkaun gatas man angud ang bagay kaninyo. 13 Ang bisan sin-o nga nagasarig lamang sa pag-inum kang gatas para mabuhi wara tana ti hinalung-ung kon ano ang mayad kag sayud nga pagturon-an, tungud hay bata tana. 14 Pero para sa mga hamtung tana, mga pagkaun nga matigdas ang bagay kananda. Sanda kadya nahanas run, gani nga anad run sanda sa paglantaw kon ang sangka butang mayad ukon sayud. 1 Gani, bayaan run natun ang mga hapus nga pagturon-an nahanungud kay Cristo, sa baylo magpadayon kita sa pagtuon kang mga nga pagturon-an nga magapahamtung kanatun sa pagtoo. Indi run natun pagbalikan ang mga una nga gintudlo kanatun, pareho abi kang paghinulsul kang mga buhat nga wara ti pulos kag ang pagtoo sa Dios, 2 mga pagpanudlo nahanungud sa mga pagbawtiso, kag ang pagtungtong kang alima, kag nahanungud pa gid sa pagbanhaw kang mga patay kag ang paghukum kang Dios nga maaguman kang tawo sa wara ti katapusan. 3 Kag kon itugot gid man kang Dios amo gid ria ang atun pagahimoon. 4 Hay imposible run gid tana nga mapabalik pa sa paghinulsul ang mga tawo nga pagkatapos nga masanagan kang kamatuoran nagbiya sanda kadya sa andang pagtoo. Sanda kadya nakaagum run kang kaalwan kang Dios kag nakaambit run tana sa mga pagpanghikot kang Balaan nga Ispirito. 5 Naaguman run man nanda kon daw ano kanami ang mga Pulong kang Dios, kag amo man nga nakakita run sanda kang mga katiringalahan nga matabo sa paraaboton. 6 Kon dya nga mga tawo magbiya ka andang pagtoo imposible run gid nga indi sanda mapabalik liwan sa paghinulsul hay daw ginahungud gid nanda ka lansang liwan sa kros ang Anak kang Dios kag pakahuy-an sa katawhan. 7 Hay kon ipaanggid ta dya sa lupa ginapakamaayo kang Dios ang dya nga lupa nga nagasuyup kang uran nga masami magtupa rugya kadya, kag nagapatubo kang tanum para nga mapuslan kang nagapanag-iya kadya. 8 Pero kon dya nga lupa magpatubo lang kang talungon kag sapinit, wara dya ti pulos kag may katalagman pa nga pagasumpaun dya kang Dios. Sa urihi pagasunogon lang dya. 9 Mga pinalangga, bisan pa nga amo dya kami maghambal, pero nagapati kami sa gihapon nga mayad ang inyo ginahimo, bilang mga tawo nga ginaluwas kang Dios. 10 Ang Dios matarung gid; indi na paglipatan ang inyo mayad nga ginahimo kag ang inyo paghigugma nga ginpakita ninyo kana paagi sa pagbulig sa anang mga katawhan, kag hasta gani kadya ginahimo ninyo sa gihapon. 11 Ang amun handum nga ang kada isara kaninyo magpadayon gid sa inyo ginahimo nga wara ti pagkataka hasta sa katapusan agud to nga matuman ang inyo nga ginalauman. 12 Indi namun gusto nga magtinamad kamo. Kundi nga mangin pareho kamo kang mga tawo nga nakabaton kang ginsaad kang Dios paagi sa andang pagtoo kag pagbatas. 13 Kang nagsaad ang Dios kay Abraham. nagpanumpa tana sa anang kaugalingun tungud nga wara ti bisan sin-o nga mas labing gamhanan sangsa kana. 14 Nagkuon tana, "Sigurado gid nga pagabindisyunan ko ikaw kag tugroan kang duro-duro gid nga mga kaliwat." 15 Si Abraham mapainulubun nga naghulat, gani naangkun na ang ginsaad nga to kang Dios kana. 16 Kon nagapanumpa gani ang tawo, nagapanumpa kabay tana sa ngaran kang isara nga mas gamhanan pa gid sangsa kana? Kag ang anang ginpanumpa amo ang nagaparig-un kang kasugtanan. 17 Amo ria nga ginparig-un kang Dios ang anang saad paagi sa pagpanumpa agud to nga ipakita na kang maathag gid sa mga tawo nga anang ginsaadan nga indi tana kadya magbalhin sa anang tinutuyo. 18 Amo dya ang darwa ka bagay nga ginhimo kang Dios: nagsaad tana kag nagpanumpa. Dya indi gid sarang magbalhin tungud hay ang Dios wara gid nagabutig. Gani, kita nga nagdangup sa Dios may mabaskug nga baratyagun sa pagsarig nga tumanun na ang anang ginsaad kanatun. 19 Amo dya ang atun paglaum nga mapag-un kag siguro gid. Daw angkla dya kang atun kabuhi, kag dya nagadangat gid rugto mismo sa pinakabalaan nga lugar 20 nga sa diin si Jesus una nga nagsulud para kanatun, hay tana nangin Pinakamataas nga Pari sa wara ti katapusan, pareho kang pagkapari ni Melquisedek. 1 Si Melquisedek nga dya hari katong una sa syudad kang Salem, kag tana pari nga nagaalagad sa Dios nga Pinakamataas sa tanan. Kang nagapauli si Abraham halin sa anang pagpakig-away sa diin anang ginpamatay ang anang mga kaaway nga hari, ginsug-alaw tana ni Melquisedek kag ginbindisyunan. 2 Kag si Abraham nagtao kay Melquisedek kang anang ikanapulo nga bahin kang tanan nga anang naagaw sa away. Una, ang buut hambalun kang ngaran nga Melquisedek amo nga "Matarung nga Hari". Kag tungud nga tana ang Hari kang Salem ang ngaran na ruman kadya nagakahulogan man kang "Hari kang Kalinung". 3 Wara ti kasulatan nga nagasugid nahanungud sa ana kadya nga tatay kag nanay ukon sa anang mga kaulangan. Wara man ti may nasulat nahanungud sa anang pagkatawo ukon nahanungud sa anang pagkamatay. Pareho tana kang Anak kang Dios; tana magapabilin nga pari sa wara ti katapusan 4 Paminsara bala ninyo ka mayad kon daw ano ka gamhanan si Melquisedek nga dya. Hay bisan pa gani si Abraham mismo nga amo ang pinakapangulo kang nasyon nga Israel, nagtugro kana kang ikanapulo nga bahin kang anang naagaw sa away. 5 Kag luwas pa, suno sa kasugoan, ang mga kaliwat ni Levi nga mga pari, amo ang may kinamatarung sa pagbuul kang ikanapulo nga bahin sa kinitaan kang mga Israelenhun. Kon sayudon, nagabaton sanda kang ikanapulo nga naghalin sa andang isigka-Israelenhun, bisan pa nga dya sanda mga kaliwat man ni Abraham. 6 Pero si Melquisedek nga dya bisan wara maghalin sa linahi ni Levi, nagbaton tana kang ikanapulo nga gintugro ni Abraham kag ana pa gani nga ginbindisyunan si Abraham-ang tawo nga ginsaadan kang Dios. 7 Naman-an kabay natun nga ang dungganun nga tawo amo ang nagabindisyon sa tawo nga kubus? 8 Kag sara pa, ang mga pari nga nagabuul kang ikanapulo, dya sanda may kamatayun. Pero si Melquisedek tana, suno sa Kasulatan, tana kadya buhi. 9 Pwede pa natun gani makuon, nga si Levi mismo nga amo raad ang manugbaton kang ikanapulo amo pa ang nagtugro kang ikanapulo paagi kay Abraham, 10 hay, kang ginsug-alaw ni Melquisedek si Abraham, wara pa kato matawo si Levi nga kaliwat ni Abraham. 11 Ang Kasugoan nga gintugro kang Dios sa mga Israelenhun nasandig sa pamaagi kang pagkapari kang mga linahi ni Levi. Kar-on, kon ang pamaagi kang pagkapari nanda nga to sarang maghimo sa tawo nga mangin himpit, kundi wara run daad ti kinahanglan nga may sangka pari pa nga mag-abot nga ang pamaagi kang anang pagkapari pareho kay Melquisedek kag bukun ti pareho kang ana ni Aron. 12 Tungud kon ang pagkapari pagaislan, dapat man nga islan ang kasugoan. 13 Hay ang atun Ginoo nga ginatumud sa ginahambalan natun nga dya naghalin sa lain nga linahi. Kag sa linahi nga anang ginhalinan wara ti bisan sin-o nga nagaalagad sa Dios bilang pari. 14 Hay maathag gid nga ang atun Ginoo naghalin sa linahi ni Judah, kag nahanungud sa linahi nga dya wara gid nasambit ni Moises kang maghambal tana tuhuy sa pagkapari. 15 Kag mas maathag pa gid ang atun ginahambalan kon may sangka pari nga mag-abot nga ang anang pagkapari pareho kang ana ni Melquisedek anay, 16 nga ang ginbasihan kang anang pagkapari wara naghalin sa kasugoan nga pagsurondan kang anang mga kaulangan kundi tungud sa gahum kang kabuhi nga wara ti katapusan. 17 Hay ginapamatud-an kang kasulatan nga, "Ikaw mangin pari sa wara ti katapusan, pareho kang pagkapari ni Melquisedek anay." 18 Ang daan nga pagsurondan ginbalewara run tungud nga dya pigaw kag wara ti pulos, 19 (hay wara kabay ti bisan ano nga sarang mangin himpit paagi sa pagtuman kang kasugoan?) pero kadya tana, gintugroan run kita kang mas mayad nga paglaum, nga amo ang paagi nga kita makaparapit run sa Dios. 20 Kag dugang pa, ang pagkapari ni Ginoong Jesus lain sangsa iba, hay kang tana nangin pari nagpanumpa kabay ang Dios? Sa iba tana, kang sanda mangin pari wara ti pareho kana nga pagpanumpa. 21 Pero kang si Jesus nangin pari nagpanumpa ang Dios kang amo dyaay: "Ang Ginoo nagpanumpa kag dya tana indi gid magbalhin kang anang pinsar. Nagkuon tana kadya, 'Ikaw mangin pari sa wara ti katapusan.' " 22 Tungud dyan karia, si Jesus ang makapasiguro kanatun nga ang bag-o nga kasugtanan nga gintugro kang Dios kanatun mas mayad sangsa daan nga kasugtanan. 23 Kag sara pa, ang mga pari katong una raku sanda, tungud nga kon pananglitan ang sara kananda mapatay indi run tana makapadayon sa anang hirikoton kag gani kinahanglan nga may magbulus gid kana. 24 Pero si Jesus tana, buhi sa wara ti katapusan, amo ria gani nga ang anang pagkapari magapadayon gid hasta san-o. 25 Gani tungud karia sarang gid tana magluwas kang bug-os sa mga tawo nga nagadangup sa Dios paagi kana, hay buhi kabay tana pirme para magpakitluoy sa Dios para kananda? 26 Gani si Jesus amo gid ang Pinakamataas nga Pari nga angay magbulig kanatun. Hay, tana balaan, wara gid ti sayup, wara ti kasawayan, ginpahain sa mga tawo nga makasasala, kag ginbayaw tana kadya sa pinakaibabaw nga bahin kang langit. 27 Bukun tana ti pareho kang mga pinakamataas nga pari katong una nga kinahanglan nga maghalad adlaw-adlaw, una para sa andang kaugalingun nga mga kasal-anan, kag pagkatapos para sa mga kasal-anan kang katawhan. Si Jesus tana kisra gid lang naghalad para sa tanan, kag dya ginhimo na kang ginhalad na ang anang kabuhi. 28 Kato anay suno sa kasugoan ni Moises, ang mga ginapili nga mangin pinakamataas nga pari mga tawo, bisan pa nga sanda kadya makasasala, pero suno sa ginpanumpa kang Dios nga anang ginhambal kang urihi run, pagkaligad kang gintugro na ang kasugoan, gintalana na ang anang Anak bilang Pinakamataas nga Pari tungud hay tana kadya himpit gid sa wara ti katapusan. 1 Kar-on tana, amo dyaay ang buut hambalun kang amun ginasaysay kaninyo: nga kita may Pinakamataas nga Pari nga amo gid ria. Tana nagapungko sa tuo nayon kang trono kang Makagagahum nga Dios. 2 Nagahimo tana kang anang hirikoton bilang Pinakamataas nga Pari sa labing balaan nga lugar; dya amo ang matuod nga simbahan nga bukun ti tawo ang nagtukod kundi ang Ginoo gid mismo. 3 Ang tagsa ka Pinakamataas nga Pari gintugyanan para sa paghalad sa Dios kang mga nagkalain-lain nga haralad. Gani nga ang atun Pinakamataas nga Pari nga dya kinahanglan nga may ana man nga ihalad. 4 Kon rugya tana sa lupa, indi tana pwede nga mangin pari, hay may mga pari run nga daan nga nagahalad sa Dios nga suno sa Kasugoan. 5 Ang lugar nga andang ginaalagadan laragway kag haron kon ano ang rugto sa langit. Hay kang magapatindug run si Moises kang torda, ginhambalan tana kang Dios, "Sigurohon mo gid nga ginsunod mo ang hurowadan nga ginpakita kanimo rugto sa bukid." 6 Kadya tana, ang hirikoton nga gintugyan kay Jesus mas labing dungganun sangsa hirikoton kang mga pari katong una. Pareho man ria kang bag-ong kasugtanan nga anang ginpatigayon sa tunga kang Dios kag kang tawo agud to nga kita makaatubang sa Dios. Mas labing dungganun dya kon ikumparar sa daan nga kasugtanan hay dya nga kasugtanan ginbasi sa mas mayad nga saad kang Dios. 7 Hay kon wara ti kakulangan ang nahauna nga kasugtanan nga to, kundi nga wara run daad ti kinahanglan nga baylohan pa dya. 8 Ugaring nakita kang Dios ang kasawayan kang mga tawo gani nga nagkuon tana kadya, "Magaabot ang adlaw nga ako magahimo kang bag-ong Kasugtanan sa mga taga-Israel kag amo man sa mga linahi ni Judah. 9 Dya nga kasugtanan bukun ti pareho kang akun ginhimo para sa andang mga kaulangan kato anay kang akun sanda gintuytoyan paggwa sa pungsod kang Ehipto, tungud hay wara sanda kato magtuman sa kasugtanan nga akun gintugro kananda, gani nga ginpabay-an ko run lang sanda, hambal kang Ginoo. 10 Amo dyaay ang bag-ong kasugtanan nga akun pagahimoon para sa mga Israelenhun pagkatapos kang natabo nga to, kuon pa gid kang Ginoo. Itanum ko ang akun mga kasugoan sa andang mga panghuna-huna kag isulat ko dya sa andang mga tagipusoon. Kag ako run ang mangin anda nga Dios kag sanda mangin akun katawhan. 11 Sa mga adlaw nga to, wara run ti tawo nga magatudlo sa anang isigka-tawo ukon sa anang bugto, nga, 'kilalaha ang Ginoo,' hay sanda tanan, halin sa pinakakubus hasta sa pinakabantog makakilala kanakun. 12 Tungud kang akun kaluoy kananda pagapatawarun ko ang andang mga paglapas, kag indi ko run pagdumdumun ang andang mga kasal-anan." 13 Tungud nga ang Dios nagkuon nga may "bag-o nga kasugtanan", kon sayudon, ang nahauna nga kasugtanan nga ginhimo na wara run ti pulos, kag ang bisan ano nga indi run mapuslan kag daan run, madura run lang dya. 1 Kar-on, ang nahauna nga kasugtanan nga to may mga pagsurondan nahanungud sa pagsimba sa Dios kag may lugar nga ginatipunan kang mga tawo. 2 Dya nga lugar sangka torda nga ang primero nga bahin kadya amo ang ginatawag nga Balaan nga Lugar. Dyan karia nabutang ang sulo, ang lamesa kag ang tinapay nga nahalad sa Dios. 3 Ang sa likod nayon kang ikarwa nga kurtina amo ang kwarto nga ginatawag nga Pinakabalaan nga Lugar 4 sa diin nabutang ang altar nga bulawan nga ginasunogan kang insinso, kag rugto man ang baul kang kasugtanan nga naputos ang tanan nga bahin kang bulawan. Sa sulud kang baul nga dya amo ang tibod nga bulawan nga may sulud nga mana, kag ang sungkod ni Aaron nga nagpanaringsing, kag ang mga tapan nga bato nga ginsulatan kang mga Kasugoan kang Dios. 5 Sa ibabaw kang baul nga dya nabutang ang ginatawag nga kerubin nga nagapatimaan nga rugya kadya ang prisensya kang Dios. Ang mga pakpak kang kerubin nga dya nahumlad sa ibabaw kang lugar sa diin ginapatawad kang Dios ang mga kasal-anan kang mga tawo. Pero indi pa namun mapaathag ka mayad sa tulad ang tanan nga mga butang nga dya. 6 Amo dya ang pagkaplastar kang mga butang sa sulud kang torda nga tipunan. Ang mga pari adlaw-adlaw nagasulud sa primero nga bahin kang torda sa paghimo kang andang katungdanan. 7 Pero sa ikarwa tana nga bahin ang pinakamataas nga pari amo lang ang sarang makasulud kag dya kisra gid lang sa sulud kang sangka tuig. Kag sa ana nga pagsulud rugto indi gid mahimo nga indi tana magdara kang dugo nga ihalad sa Dios para sa anang kaugalingun nga mga sala kag para man sa mga kasal-anan kang mga tawo nga wara nanda maman-i nga andang nahimo. 8 Paagi sa mga ginahimo nanda nga to ginapakita kanatun kang Balaan nga Ispirito nga ang aragyan pasulud sa Pinakabalaan nga Lugar wara pa mabuksan samtang ang nahauna nga kwarto rugyan pa. 9 Dya sangka paanggid lamang nga may gusto ipamaan kanatun sa tulad, kag nagapatimaan nga ang mga nagkalain-lain nga haralad nga ginahalad kang mga tawo sa amo to nga paagi indi sarang makalimpyo kang andang konsensya. 10 Ang seremonya nanda nga to may kaangtanan lamang sa pagkaun kag irimnun kag iba pa nga mga seremonya nahanungud sa pagpanghugas, kag dya nga mga turumanun nga may kaangtanan sa lawas magapadayon lamang hasta sa tion nga bag-ohon kang Dios ang tanan nga bagay. 11 Pero nag-bot run si Cristo bilang Pinakamataas nga Pari nga nagadara kang mayad nga mga butang. Tana nag-agi sa mas dungganun kag labing himpit nga torda nga simbahan nga bukun ti tawo ang naghimo, nga kon sayudon bukun ti sakup kang mga tinuga nga rugya sa kalibutan. 12 Si Cristo kisra gid lang nagsulud sa Pinakabalaan nga Lugar. Bukun ti dugo kang mga kanding ukon dugo kang tinday kang baka ang anang ginhalad, kundi ang anang kaugalingun gid mismo nga dugo. Kag paagi sa ginhimo na nga dya gintubos na kita hasta sa wara ti katapusan. 13 Kauna, kon ang mga tawo mahigku, ginawisikan sanda kadya kang dugo kang mga kanding kag toro nga mga baka kag kang abo kang mga tinday nga bayi nga baka, para mangin limpyo sanda sa lawasnun nga higku. Kar-on, kon ang dugo kang mga sapat nga to sarang makalimpyo, 14 mas labi pa gid nga makalimpyo ang dugo ni Cristo, nga paagi sa Ispirito nga wara ti katapusan ginhalad na ang anang kaugalingun nga kabuhi bilang himpit nga halad sa Dios. Ang anang dugo sarang makalimpyo kang atun konsensya sa atun mga hinimoan nga amo ang magadara kanatun sa kamatayun, agud to nga makapangalagad kita sa Dios nga buhi. 15 Gani kar-on, si Cristo amo ang manugpatunga sa Dios kag kanatun nga mga tawo sa bag-o nga kasugtanan agud to nga ang mga gintawag kang Dios makaagum run kang anang mga ginsaad, kag dya mangin anda sa wara ti katapusan. Natigayon dya tungud nga si Jesus nanginmatay para sa pagtubos kananda sa andang mga paglapas sa idalum kang nahauna nga kasugtanan. 16 Kon ipaanggid natun dya sa testamento, kinahanglan nga mapamatud-an nga patay run ang naghimo kadya. 17 Magamit lamang dya kon tana patay run. Hay ang testamento indi magamit samtang buhi pa ang naghimo kadya. 18 Amo ria nga bisan ang nahauna nga kasugtanan kinahanglan gid nga maggamit kang dugo para sa pagparig-un kadya. 19 Amo dyaay ang ginahimo nanda katong una: Primero, ginapamaan ni Moises sa katawhan ang tanan nga mga turumanun nga nabutang sa Kasugoan. Sunod karia, nagabuul tana ka dugo kang mga tinday nga baka kag kang kanding kag simbogan dya kang tubig, kag ginawisikan ang libro kang kasugtanan kag amo man ang katawhan paagi sa paggamit kang bulbol kang karnero nga ginlugum sa pula nga kolor kag sanga kang ginatawag nga isopo. 20 Naghambal si Moises sa katawhan nga, "Amo dya ang dugo nga nagaparig-un kang kasugtanan nga gintugro kang Dios kaninyo nga inyo tumanun." 21 Sa amo man nga paagi ginawisikan na kang dugo ang torda, kag ang tanan nga mga garamitun sa andang pagpanimbahun. 22 Ang matuod karia, suno sa Kasugoan haros ang tanan nga mga butang malimpyohan paagi sa dugo, kag ang mga sala mapatawad lamang kon may dugo nga ginpaagas. 23 Gani kar-on, kon dya nga mga butang nga nagalaragway lamang kang mga butang nga langitnun kinahanglan nga malimpyohan paagi sa mga seremonya, ang mga butang tana nga langitnun mismo kinahanglan nga limpyohan paagi sa mga halad nga mas labing mayad sangsa mga seremonya nga to. 24 Hay si Cristo wara magsulud sa balaan nga lugar nga ginhimo lamang kang tawo kag laragway lamang kang lugar nga to, kundi nga sa langit gid mismo tana nagsulud. Kag kar-on nagapang-atubang tana sa prisensya kang Dios para kanatun. 25 Kag wara man tana magliwan-liwan ka halad kang anang kaugalingun pareho kang ginahimo kang pinakamataas nga pari, nga nagasulud sa pinakabalaan nga lugar kada tuig nga nagadara kang dugo nga bukun man ti anang dugo. 26 Hay kon amo to, kinahanglan nga mag-antos tana kang makapira ka bes halin pa kang pagtuga kang kalibutan. Pero ang matuod karia, si Cristo kisra lang gid mag-abot sa kalibutan agud bul-un ang atun mga kasal-anan paagi sa paghalad kang anang kaugalingun kag dya ginhimo na sa katapusan nga panag-on, dya sa panag-on nga marapit run lang matapos. 27 Ang tawo gintalana nga kisra gid lang mapatay, kag tapos karia pagahukman tana. 28 Si Cristo amo man, kisra gid lang tana ginhalad para sa pagbuul kang mga sala kang duro nga mga tawo. Tana magaabot rugya liwan sa ikarwa nga bes, indi run para sa pagbuul kang sala, kundi sa pagluwas kang mga tawo nga nagapaabot kana. 1 Ang kasugoan ni Moises daw haron lamang kang mga mayad nga butang nga atun ginapaabot kag bukun ti amo gid dya ang mga butang nga atun ginapaabot. Amo ria nga indi gid dya sarang makapamatarung sa mga tawo nga nagaparapit sa Dios bisan mag-iwan sanda kaliwan-liwan ka halad kang amo man angud nga mga haralad kada tuig. 2 Hay kon dya sarang makapamatarung sa mga nagasirimba sa Dios, kundi nga nag-untat run raad sanda sa paghalad, hay ti wara run ti may nagatublag sa andang panghuna-huna tungud nga napatawad run ang andang mga sala. 3 Pero ang natabo, ang anda nga mga paghalad nga to nagapadumdum lang kananda kada tuig kang andang mga sala nga ginhimo. 4 Hay ang dugo kang mga toro nga baka kag kang mga kanding indi gid makabuul kang sala kang mga tawo. 5 Amo ria nga kang pag-abot ni Cristo sa kalibutan naghambal tana nga, "Bukun ti mga sapat nga ginahalad kag iba pa nga mga haralad ang imo naluyagan, gani nga nag-aman ikaw ka sangka lawas para kanakun. 6 Wara gid ikaw nalipay sa mga sapat nga ginasunog nga bilog sa altar kag sa iba pa nga mga haralad para sa mga sala. 7 Gani nagkuon ako nga 'Dya ako, O Dios, nag-abot ako sa pagtuman kang imong kabubut-un, Amo dya ang nasulat sa libro kang kasugoan nahanungud kanakun.' " 8 Primero, naghambal si Cristo nga, "Wara ikaw nalipay sa mga sapat nga ginahalad kag sa iba pa nga mga haralad. Wara man ikaw nalipay sa mga sapat nga ginasunog nga bilog sa altar kag sa iba pa nga mga haralad para sa mga sala" (bisan pa nga dya ginahimo suno sa kasugoan). 9 Pagkatapos nagkuon pa gid tana, "Dya ako, O Dios, nag-abot ako sa pagtuman kang imong kabubut-un." Gindura na run ang una nga paagi kang paghalad kag ginbaylohan na kang lain nga paagi nga amo ang paghalad kang anang kaugalingun. 10 Kag tungud nga amo gid dya ang kabubut-un kang Dios, kita tanan ginpakabalaan run paagi sa paghalad ni Cristo Jesus kang anang kaugalingun nga lawas nga kisra gid lang. 11 Katong una, ang kada pari nagatindug kada adlaw sa paghimo kang anang katungdanan bilang pari, kag pirme gid tana maghalad kang amo man angud nga haralad nga indi man makabuul kang mga sala. 12 Pero si Cristo tana kisra gid lang naghalad kang anang kaugalingun para sa tanan nga panahon, pagkatapos nagpungko tana sa tuo nayon kang Dios. 13 Halin kato nagahulat tana hasta sa tion nga pyerdihun na ang tanan na nga mga kaaway. 14 Tungud sa sangka paghalad nga to ni Cristo ginhimo na nga himpit hasta sa wara ti katapusan ang tanan nga ginpakabalaan kang Dios. 15 Dya ginpamatud-an man kanatun kang Balaan na Ispirito. Primero nagkuon tana, 16 "Amo dya ang kasugtanan nga akun pagahimoon kananda pagkatapos kang mga inadlaw nga to; kuon kang Ginoo. Itanum ko ang akun kasugoan sa andang mga tagipusoon, kag isulat ko dya sa andang mga panghuna-huna." 17 Kag naghambal pa gid tana, "Indi ko run gid pagdumdumun ang anda mga sala kag ang andang mga sayud nga hinimoan." 18 Gani, kon napatawad run ang sala, indi run kinahanglan nga maghalad pa para sa pagbuul kadya. 19 Gani, mga kabugtoan, paagi sa dugo ni Jesus hilway run kita nga makasulud sa Pinakabalaan nga Lugar. 20 Ginbuksan run para kanatun ang sangka bag-o kag buhi nga dalan paagi sa kurtina nga kon sayudon amo ang anang lawas. 21 Kag kita may Makagagahum nga Pari nga amo ang nagadumara sa balay kang Dios. 22 Tungud karia, magdangup kita sa Dios nga may bunayag nga tagipusoon kag may hugut nga pagtoo. Kinahanglan nga ang atun tagipusoon nalimpyohan sa bisan ano nga sala nga amo ang nagatublag kang atun konsensya kag kinahanglan ang atun lawas nahugasan kang limpyo nga tubig. 23 Magmarig-un gid kita sa paglaum nga atun ginasugid nga wara ti pagpangduha-duha, hay masarigan natun ang Dios sa pagtuman kang anang saad. 24 Kag magkabalaka kita sa sara kag sara kag pinsarun natun kon paano mapukaw ang andang baratyagun sa paghigugma kag paghimo kang mayad. 25 Indi gid natun pagpabay-an ang atun patiriripon pareho kang naandan kang iba. Sa baylo magbinuligay kita nga magpag-un pa gid ang atun pagtoo, kapin pa kadya nga makita run natun nga dali run lang ang Adlaw kang Ginoo. 26 Hay kon nakamaan run kita kang kamatuoran kag magpadayon pa gid kita sa pagpakasala nga hungud, wara run ti iba pa nga haralad nga may nabilin nga makabuul kang mga sala. 27 Sa baylo paaboton run lang natun ang makaharadluk nga paghukum kang Dios nga daw kalayo nga nagadaba-daba nga amo ang magalaglag kang mga nagakontra kana. 28 Kato anay, ang bisan sin-o nga nagalapas kang Kasugoan ni Moises ginapatay nga wara ti kaluoy kon may darwa ukon tatlo ka tawo nga makapamatuod nga nakasala gid man tana kadya. 29 Kar-on, pinsara lang ninyo kon daw ano ka grabe nga silot ang maaguman kang tawo nga nagtamay sa Anak kang Dios kag nagbalewara sa dugo na kadya nga amo ang nagparig-un kang kasugtanan kag amo man ang naglimpyo kana sa sala. Kag ana man gin-insultohan ang Balaan nga Ispirito nga amo ang nagatugro kang bugay. 30 Naman-an run man natun kon sin-o ang naghambal nga, "Ako ang may gahum sa pagtimalus; ako ang magabalus." Kag ang naghambal nga, "Ang Ginoo amo ang magahukum kang anang katawhan." 31 Makaharadluk gid tana kon ang Dios nga buhi amo ang maghusga. 32 Panumduma bala ninyo ang nagligad nga mga panahon sa tapos nga kamo nasanagan nahanungud sa Dios. Duro nga mga kalisdanan kag pagtiraw ang inyo naaguman, pero ginbatas lang gid ninyo dya. 33 Kon kaisa karia ginayaguta kamo kag ginahingabot sa tunga kang karak-an. Kag kon kaisa pa gid tana nagapakig-unong kamo sa inyo mga kaimaw nga ginatratar kang amo man karia. 34 Naluoy gid kamo sa inyo isigka-tumuluo nga napriso, kag bisan kato nga ginpamuul ang inyo mga pagkabutang ginbaton lang ninyo ang natabo nga dya nga may kalipay tungud hay naman-an ninyo gid nga kamo may pagkabutang nga mas manami pa gid kag dya indi madura hasta san-o. 35 Gani padayonon lang ninyo ang inyo pagsarig hay bahul gid ang balus nga inyo mabaton. 36 Kinahanglan gid nga may pagbatas kamo sa mga pagtiraw para nga pagkatapos nga mahimo ninyo ang kabubut-un kang Dios, maangkun run ninyo ang anang ginsaad. 37 Amo dyaay ang ginkuon sa Kasulatan, "Sa indi run lang gid magbuhay magaabot run ang manug-abot nga to; Indi run gid tana magpabuhay. 38 Ang akun tawo nga matarung magakabuhi paagi sa anang pagtoo. Kag kon magbiya tana kanakun indi gid ako malipay kana." 39 Pero kita tana bukun ti pareho kang mga tawo nga to nga nagbiriya sa Dios kag nagkaralaglag. Kita tana nagturoo kag naluwas. 1 Ka-ron, ang pagtoo sa Dios amo ang kasigurohan nga mabaton natun ang mga butang nga atun ginalauman, kag ang atun pagpati nga matuod gid ang mga butang nga indi makita. 2 Tungud sa pagtoo kang mga kaulangan kato anay nalipay gid ang Dios kananda. 3 Paagi sa pagtoo nahangpan natun nga gintuga ang kalibutan paagi sa paghambal kang Dios, gani nga ang mga butang nga atun makita wara nahimo halin sa mga bagay nga indi makita. 4 Pareho abi ni Abel, tungud sa anang pagtoo nagtugro tana sa Dios kang mas mayad nga halad sangsa gintugro ni Cain. Tungud man kang anang pagtoo ginbaton kang Dios ang anang halad kag ginkilala tana nga matarung. Kag bisan patay tana run nagahambal pa tana tungud kang ana kadya nga pagtoo. 5 Si Enoc amo man. Tungud kang anang pagtoo, ginbuul tana kang Dios kag wara tana makaagi kang kamatayun. Wara run gid tana nakita hay ginbuul tana kang Dios. Hay kang wara pa tana ginbuul, ginkuon sa Kasulatan nga nahamuut run nga daan ang Dios kana. 6 Ang tawo nga wara nagatoo sa Dios indi gid makapahamuut kana, hay ang bisan sin-o nga magdangup sa Dios kinahanglan nga nagapati tana nga may Dios, kag tana kadya nagatugro kang balus sa mga nagapangita kana. 7 Paagi man sa pagtoo ni Noe, kang ginpaandaman tana kang Dios nahanungud sa magakaratabo nga wara na pa makita nagpati tana. Kag tungud kang anang pagtahod sa Dios naghimo tana kang arka para masalbar tana kag ang anang bug-os nga panimalay. Tungud kang anang pagtoo ginpakita na nga malaot gid man ang iba nga mga tawo nga wara magpati. Kag ginkabig tana kang Dios nga matarung. Dya nga pagkamatarung maangkun lang paagi sa pagtoo. 8 Kon nahanungud tana kay Abraham, paagi sa anang pagtoo nagtuman tana sa Dios kang ginkun-an nga mag-agto sa lugar nga igatugro kana. Nagpanaw tana bisan pa nga wara na maman-i kon diin tana maagto. 9 Kang pag-abot na sa lugar nga to nga ginsaad kang Dios kana magaistar tana sa torda nga daw dumaray-o.Amo man dya ang ginhimo ni Isaac kag ni Jacob nga pareho na man nga ginsaadan kang Dios 10 Ginhimo dya ni Abraham tungud hay nagapaabot tana nga magaistar sa sangka syudad nga mapag-un ang sadsadan nga ang Dios gid mismo ang nagplano kag nagtukod. 11 Tungud pa gid sa pagtoo ni Abraham, nangin tatay pa tana wara ti sapayan nga tam-an run gid tana kamal-am kag si Sarah baw-as. Hay nagapati tana nga ang Dios masarigan gid sa pagtuman kang anang ginsaad. 12 Gani sa sangka tawo nga dya nga tama run gid kamal-am, maghalin ang mga kaliwat nga ang andang kadurohon daw mga bituon sa langit kag daw baras sa baybayun nga indi maisip. 13 Tanan dya nga mga tawo nagkaramatay nga nagturoo sa Dios. Wara nanda maangkun ang ginsaad kang Dios katong sanda buhi pa, pero nakita lang nanda dya sa marayu kag ginkabig nga nabaton run nanda dya kag nalipay sanda. Ginakilala nanda nga mga dumaray-o lang sanda kag bukun ti tumanduk sa kalibutan nga dya. 14 Hay ang mga tawo nga makahambal kang amo ria nagapatimaan lang nga sanda kadya nagahandum kang lugar nga anda run gid. 15 Kag kon nagapaminsar sanda kang lugar nga andang ginbayaan, may kahigayunan pa raad sanda nga makabalik rugto. 16 Ang matuod karia, nagahandum sanda kang mas nami pa gid nga iristaran nga amo ang langitnun nga lugar. Gani nga wara mamayha ang Dios nga itawgun nanda tana nga andang Dios, hay ti nag-aman run kabay tana ka sangka syudad para kananda? 17 Tungud kang pagtoo ni Abraham, kato nga gintirawan tana kang Dios kag ginkun-an nga ihalad na ang anang bugtong nga bata nga si Isaac, handa na nga patyun ang anang bata nga dya, 18 bisan pa nga ang Dios naghambal kay Abraham nga, "magaduro ang anang mga linahi paagi kay Isaac." 19 Nagapati si Abraham nga ang Dios makasarang sa pagbanhaw kang mga napatay, kag gani kon hambalun gid man, daw nabanhaw si Isaac kag nakabalik kana. 20 Amo man si Isaac. Tungud kang anang pagtoo sa Dios nahanungud sa mga butang sa paraaboton ginbindisyunan na ang anang darwa ka bata nga sanday Jacob kag Esau agud to nga may mayad sanda nga paraaboton. 21 Si Jacob amo man. Tungud kang anang pagtoo, katong tagumatayun run tana ginbindisyunan na ang kada isara na nga apo nga mga bata ni Jose. Nagapanukod tana sa anang baston kag nagaduko nga nagasimba sa Dios. 22 Paagi man sa pagtoo ni Jose kang dali run lang tana mapatay naghambal tana nahanungud sa paghalin kang mga Israelenhun sa Ehipto kag nagpamilin-bilin tana kon iwanun ang anang mga tul-an sa andang paghalin. 23 Tungud sa pagtoo kang mga ginikanan ni Moises sa tapos nga natawo tana gintago nanda tana ka tatlo ka bulan hay nakita nanda nga gwapo tana nga bata. Kag wara sanda kadya mahadluk sa mando kang hari. 24 Tungud man kang pagtoo ni Moises kang tana bahul run, wara tana magpasugot nga kilalahun nga bata tana kang bayi nga bata kang hari kang Ehipto. 25 Sa baylo, ginpasulabi na nga mag-antos imaw sa mga katawhan kang Dios sangsa magpangalipay sa sala sa mabugu nga tion. 26 Ginkabig na nga mas bahul nga bili ang mag-antos kang mga kahuruy-anan para kay Cristo sangsa mag-angkun kang tanan nga manggad sa Ehipto, hay ginapanuruk na ang padya nga anang mabaton sa paraaboton. 27 Tungud man kang anang pagtoo naghalin tana sa Ehipto nga wara mahadluk sa kaugut kang hari. Gin-agwanta na ang mga kalisdanan tungud nga daw nakita na gid ang Dios nga indi makita nga nagatuytoy kana. 28 Kag tungud kang anang pagtoo nag-umpisa tana ka hiwat kang Paskwa kang Paglabay. Ginkun-an na ang mga Israelenhun nga wisikan kang dugo kang karnero ang pwertahan kang andang mga balay agud sa paglabay kang anghel nga magapatay kang mga panganay nga laki magalabay lang dya kag indi na pag-iabay ka patay ang andang mga panganay nga laki. 29 Paagi sa pagtoo kang Israelenhun nagtabok sanda sa Mapula nga Dagat nga daw pareho lang nga nagapanaw sanda sa mara nga lupa. Pero ang mga Ehiptohanun tana kang sanda run ang nagtiraw nga magtabok nagkaralumus sanda. 30 Tungud kang pagtoo sa Dios, narumpag ang pader kang syudad kang Jerico pagkatapos nga nagmartsa sanda sa palibot na kadya sa sulud kang pito ka adlaw. 31 Si Rahab, sangka bayi nga nagabaligya kang anang dungug. Tungud kang anang pagtoo wara tana gin-abay ka patay imaw sa mga tawo nga wara nagtoo sa Dios. Hay ginbaton na kag ginbuligan ang ginsugo nga mga espiya sa andang lugar. 32 Kar-on, mapadayon pa bala ako? Kulang gid ang akun panahon kon isugid ko pa ang nahanungud sa ginhimo nanday Gideon, Barak, Samson, Jepte, David, Samuel kag iba pa nga mga propeta kang Dios. 33 Tungud kang andang pagtoo sa Dios ginpierde nanda ang mga ginharian, naghimo sanda ka matarung kag nabaton nanda ang ginsaad kang Dios kananda. Wara sanda pag-iwana kang mga leon. 34 Napalung nanda ang kalayo nga nagadaba-daba; kag may dyan man nga nalikawan nanda ang kamatayun paagi sa espada. Sa anda nga kaluyahun nakaagum sanda kang kapag-un; ang iba nangin maisug sanda pagpakig-away kag napierde nanda ang mga hangaway nga sa iba nga mga nasyon. 35 Ang mga bayi tungud lang kang andang pagtoo ang andang mga hinigugma nga napatay run nabuhi liwan. Mas ginpili nanda nga sakitun hasta nga mapatay sangsa hilwayun sanda kadya, agud to nga banhawun sanda kang Dios sa mas mayad nga kabuhi. 36 Ang iba tana ginyaguta kag ginpanglatigo. Ang iba pa gid tana ginpanggapos kag ginpangpriso. 37 Ginpangbato sanda hasta nga mapatay; ang iba tana ginpang-utod ka lagari ang andang lawas. May dyan man nga ginpamatay paagi sa espada. Nagbarayo sanda run lang kang panit ka karnero kag panit kang kanding. Mga imol sanda ginahingabot sanda kag ginapintasan. 38 Ang kalibutan nga dya bukun ti bagay nga andang istaran. Nagpanglugayaw sanda sa mga mamingaw nga lugar kag sa kabukidan; nag-uruli sanda sa mga kweba kag sa mga gikab ka lupa. 39 Bisan tanan sanda kadya gindayaw tungud kang andang pagtoo, wara nanda man angud maaguman ang ginsaad kang Dios kananda. 40 Tungud ang Dios may mas mayad nga tinutuyo para kanatun: nga sanda mangin himpit kaimaw natun. 1 Kita tana, tungud hay napalibotan kang duro-duro gid nga mga tawo nga makapamatuod nahanungud sa pagtoo sa Dios, Gani atun isikway ang tanan nga nagasablag kanatun kag ang mga sala nga nagahugakum kanatun, kag magpadayon kita sa pagdalagan sa daralaganun nga gin-aman kang Dios kanatun. 2 Kay Jesus lang natun isintro ang atun panghuna-huna hay tana ang ginhalinan kang atun pagtoo kag tana man ang magahimpit kadya. Tungud kang kalipay nga nagahulat kana ginbatas na ang kamatayun sa kros kag wara na sapaka ang kahuruy-anan. Kag kar-on nagapungko tana sa tuo nayon kang trono kang Dios. 3 Paminsara bala ninyo ka mayad kon daw ano ang pag-antos nga naaguman ni Jesus tungud kang pagdumut kang mga tawo nga makasasala, agud to nga indi kamo magparangluya kag maduraan kang paglaum. 4 Sa inyo nga pagpakigbato sa sala wara pa man kamo makapakig-away hasta sa bi-bi kang kamatayun. 5 Nalipatan run ninyo haw ang mga laygay kang Dios kaninyo bilang anang mga kabataan? Nagkuon tana kadya, "Bata ko, talupangda ka mayad ang pagdisiplina kanimo kang Ginoo. Indi pagpaluyaha ang imo baratyagun kon ginasaway na ikaw; 6 Hay ginadisiplina kang Ginoo ang anang ginapalangga kag ginabalbal na ang tanan nga ginakabig na nga bata." 7 Agwantaha ang kabudlayan nga inyo ginaantos hay bahin ria kang pagdisiplina kaninyo kang Dios tungud nga ginatratar na kamo nga anang mga kabataan. May bata bala haw nga wara ginadisiplina kang anang tatay? 8 Kon kamo wara ginadisiplina kang Dios pareho kang tanan na nga mga kabataan, kon sayudon bukun kamo ti anang mga kabataan kundi mga unon kamo. 9 Luwas pa dyan karia ginadisiplina gani kita kang atun tatay nga rugya sa lupa kag ginatahod natun sanda kadya. Labi run gid nga magpasakup kita sa atun Amay sa langit kag mag-angkun kang kabuhi. 10 Hay ang atun tatay rugya sa lupa nagadisiplina kanatun sa mabugu lang nga tion kag suno sa andang ginahuna-huna nga mayad. Pero ang Dios tana nagadisiplina kanatun para sa atun kaaraydan, agud mangin balaan kita pareho kana. 11 Sa tion nga ginadisiplina kita, wara kita malipay kundi nagabatyag kita kang kasakit. Pero sa urihi karia ang iba kanatun nga nakaagi run kag nahanas kang pagdisiplina, magaagum kang kalinung bilang bunga kang matarung nga pagkabuhi. 12 Gani ibayaw ninyo ang inyo alima nga nagaparamuypuy kag parig-una ninyo ang inyo tuhod nga nagakurudug, ang inyo baratyagun. 13 Kag padayon kamo sa pagpanaw sa tadlung nga dalan para nga kamo nga nagakiang-kiang indi madayunan nga mapiang kundi nga maayad kamo. 14 Tinguhaan gid ninyo nga mangin matawhay ang inyong relasyon sa tanan nga tawo kag mangin balaan ang inyo kabuhi tungud hay ang tawo nga bukun ti balaan ang anang kabuhi indi makakita sa Ginoo. 15 Andam kamo nga wara ti bisan sin-o kaninyo nga magtalikod sa bugay kang Dios, kag wara man ti bisan sin-o nga mangin pareho kang aplud nga tanum nga nagatubo kag nagatuga kang gamo tungud kang anang bunga nga makahirilo. 16 Andam man kamo nga wara ti bisan sin-o kaninyo nga nagapanginlahi ukon pareho kay Esau nga wara nagasapak sa mga butang nga Diosnon. Hay si Esau nga dya, ginbaylo na ang anang kinamatarung bilang panganay nga bata nga laki sa sangka karan-an lang. 17 Hay naman-an man ninyo nga kang urihi run kato, nga gusto na run angkunun ang bindisyon nga ana raad bilang panganay ginsikway tana kang anang tatay.Kag bisan mag-iwan pa tana ka pakitluoy kag maghibi indi na run dya mabawi. 18 Kamo tana, ang inyo nga pagparapit sa Dios bukun ti pareho kang inyo mga kaulangan kato. Sanda kadya nagparapit sa bukid nga sarang matandug may kalayo nga nagadaba-daba. Sobra gid kadulum kag may mapagrus nga hangin. 19 Kag may nabatian man sanda nga matunog nga huni kang trumpeta, kag may nabatian man sanda nga naghambal. Kang pagkabati nanda kato, nagpakitluoy sanda nga indi run maghambal liwan kananda 20 hay indi nanda mabatas ang ginmando nga "bisan gani sapat lang ang makatandug sa bukid dapat dya batohon hasta nga mapatay." 21 Makaharadluk gid ang andang nakita. Bisan si Moises mismo nagkuon nga, "Nagakudug ako sa sobra nga kahadluk." 22 Pero kamo tana kadya, ang inyo ginparapitan amo ang Bukid kang Sion kag ang syudad kang Dios nga buhi, nga amo ang langitnun nga Jerusalem sa diin nagatiriripon kag nagasirinadya ang mga anghel nga indi maisip ang andang kadurohon. 23 Rugto man nagatiriripon ang mga panganay nga kabataan nga ang mga ngaran nanda kadya nasulat run sa langit. Kamo nagparapit sa Dios nga hukum kang tanan nga katawhan kag sa mga ispirito kang mga matarung nga tawo nga nangin himpit. 24 Nagparapit kamo kay Jesus mismo nga amo ang nagpatigayon kang bag-o nga kasugtanan, kag sa anang dugo nga nag-agas nga nagahambal kang mga butang nga mas mayad sangsa mga ginahambal kang dugo ni Abel. 25 Mag-andam kamo. Pamatian gid ninyo ang nagahambal kaninyo. Kon ang mga tawo nga to nga wara nagpamati sa nagapaandam kananda rugya sa lupa wara gid makalikaw sa silot, ano pa ayhan kita kadya? indi run gid kita makalikaw kon magtalikod kita sa Dios nga nagahambal halin sa langit. 26 Nagtay-ug kato ang lupa kang maghambal tana. Pero kadya, nagsaad ang Dios nga, "Uyugun ko pa gid liwan indi lang ang lupa kundi pati man ang langit." 27 Kar-on, kang naghambal tana nga "uyugun na pa gid liwan", nagapatimaan nga ibul-un na ang tanan nga mga butang nga matay-ug, kon sayudon ang mga bagay nga gintuga, agud to nga kon ano ang indi matay-ug amo lang ang mabilin. 28 Gani magpasalamat kita sa Dios hay naabay kita sa anang pagginahum nga indi matay-ug. Simbahun natun ang Dios sa pamaagi nga makapahamuut kana, nga nagatahod kag nagapadungug kana. 29 Hay ang atun Dios pareho dya kang kalayo nga nagapapas kang tanan nga mga butang.
1 Magpadayon kamo nga nagapalanggaanay bilang magburugto kay Cristo.
2 Indi kamo magkalipat magbaton kang mga dumaray-o nga nagaagi sa inyo balay.Hay may mga tawo nga nagahimo kang amo dya nga wara sanda kamaan nga mga anghel gali ang andang ginbaton.
3 Dumduma ninyo ang mga napriso nga daw kaimaw man nanda kamo rugto sa prisohan. Kag inyo man dumdumun ang mga ginapaantos nga daw pareho man nanda kamo nga nagaantos.
4 Dapat padunggan kang tanan nga tawo ang pag-asawahay.Kag ang mag-asawa indi gid dapat magluib. Hay pagasilotan gid kang Dios ang bisan sin-o nga nagapakighilawas ukon nagapanginlaki ukon nagapanginbayi.
5 Indi kamo magdinalok sa kwarta. Magkontento kamo kon ano lang ang dyan kaninyo. Hay nagkuon ang Dios nga, "Indi ko gid kamo pagbayaan; indi ko gid kamo pagpabay-an."
6 Gani may kaisug kita magkuon nga, "ang Ginoo ang manugbulig nakun gani indi ako mahadluk. Ano gid haw ang mahimo kang pareho ko nga tawo kanakun?"
7 Panumdumun man ninyo ang nagpanguna kaninyo nga nagtudlo kang Pulong kang Dios. Huna-hunaa ninyo kon daw ano ang andang pagkabuhi kag ang bunga na kadya kag himoon ninyo nga ihimplo ang andang pagtoo.
8 Si Jesu-Cristo kon ano tana kauna, amo man angud tana kadya, kag hasta sa wara ti katapusan, wara tana nagabaylo.
9 Indi kamo magpadara-dara sa nagkalain-lain nga pagturon-an. Hay mayad gid nga parig-unun ninyo ang inyong baratyagun paagi sa bugay kang Dios kag indi paagi sa turumanun sa pagkaun. Bisan pa gani ang mga tawo nga nagasunod sa amo to nga mga turumanun wara man ti nabuul nga mayad paagi kadya.
10 Pero kita may altar nga ginahaladan, kag ang mga tawo nga ang andang ginahimo pareho kang Judio kauna nga nagaalagad sa torda wara ti kinamatarung sa pagkaun sa altar nga dya.
11 Hay kauna anay ang Pinakamataas nga Pari nagadara kang dugo kang mga sapat sa Pinakabalaan nga Lugar bilang halad para sa sala, pero ang lawas tana kang mga sapat ginasunog sa sagwa kang andang kampo.
12 Gani amo man ria si Jesus. Tana nag-antos sa sagwa kang syudad agud to nga paagi sa anang kaugalingun nga dugo malimpyohan na ang mga katawhan sa sala.
13 Gani mag-agto kita kana sa sagwa kang kampo sa pag-antos kang mga kahuruy-anan nga anang inagiyan.
14 Tungud hay ang atun nga iristaran rugya sa lupa nga dya bukun ti pirmaninti. Pero ang atun ginakalangkagan nga pagaistaran sangka syudad nga atun ginapaabot.
15 Gani paagi kay Jesus magdayaw kita pirme sa Dios bilang halad natun kana. Dya nga paghalad nga halin sa bibig kang mga nagakilala kana bilang Ginoo.
16 Kag indi ninyo paglipatan ang paghimo kang mayad sa iba kag paambitun man ninyo ang mga nagakinahanglan, hay daw pareho dya kang mga halad nga nalipayan gid kang Dios.
17 Magtuman kamo sa mga nagapanguna kaninyo kag magpasakup kamo kananda. Hay sanda kadya wara ti pahuway sa pagbatiti kang inyo ispiritohanun nga kinahanglanun, hay sarabtun nanda kamo sa Dios. Tomanun ninyo sanda para mangin malipayun sanda sa paghimo kang andang katungdanan, hay kon sanda magpangasubu tungud kaninyo indi man nanda kamo mabuligan.
18 Pangamuyoi ninyo kami. Hay nasiguro namun nga limpyo ang amun konsensya hay wara kami ti ginatinguha kundi ang maghimo ka mayad sa tanan nga butang.
19 Nagapangabay ako kaninyo nga pangamuyoan gid ninyo kami ka mayad agud nga sa mas madali nga panahon makabalik ako dyan kaninyo.
20 Kar-on nagapangamuyo ako para kaninyo sa Dios nga amo gid lang ang makatugro kang paghidait sa atun tagipusoon. Tana nga nagbanhaw kay Jesus nga atun Ginoo nga amo ang gamhanan nga Manugbantay kanatun nga ana nga mga karnero. Paagi sa anang dugo ginparig-un na ang kasugtanan nga wara ti katapusan.
21 Kar-on, kabay nga itugro kaninyo kang Dios ang tanan nga mayad nga butang nga inyo kinahanglan para nga matuman ninyo ang anang kabubut-un. Kag kabay nga paagi kay Jesu-Cristo himoon kang Dios kanatun ang tanan nga makapahumuut kana. Dayawun natun si Jesu-Cristo sa wara ti katapusan. Amen
22 Mga kabugtoan, nagapangabay ako kaninyo nga tumanun gid ninyo ang akun mga ginasugo, hay bugu lang man ang sulat ko nga dya.
23 Gusto ko nga ipamaan kaninyo nga ang atun bugto nga si Timoteo nahilway run. Kon mag-abot tana dayon rugya, imaw kami maagto dyan sa pagpakigkita kaninyo.
24 Kag kar-on ipangamusta ninyo kami sa tanan nga nagapanguna dyan kaninyo, kag amo man sa iba nga mga tumuluo rugyan. Ang atun mga kabugtoan nga taga Italia nagapangamusta man kaninyo.
25 Kabay nga kaluy-an kamo tanan kang Dios.
|