Marcos1 Amo dya ang Mayad nga Balita nahanungud kay Jesu-Cristo nga Anak kang Dios. 2 Nag-umpisa dya katong matuman ang ginsulat ni propeta Isaias: "Kuon kang Dios, 'Ipadara ko una kanimo ang akun manugbalita sa pag-aman kang imong aragyan.' 3 May nagasinggit rugto sa naligwin nga lugar, 'Iaman ninyo ang dalan kang Ginoo, kag tadlunga ninyo ang anang mga pagaagyan.' " 4 Gani nag-abot si Juan rugto sa naligwin nga lugar nga nagapangbawtiso kag nagapangwali, "Maghirinulsul kamo kag magbiriya sa inyong mga sala kag magpabawtiso agud to nga patawarun kamo sa inyo mga sala." 5 Duro-duro gid nga mga tawo halin sa probinsya kang Judea kag sa Jerusalem ang nag-aragto kay Juan. Ginpangtuad nanda ang andang mga kasal-anan kag ginbawtisohan sanda ni Juan sa suba kang Jordan. 6 Ang panaptun ni Juan nahuman sa bulbol kang sapat nga kamelyo kag may wagkus nga panit sa anang hawak. Ang anang ginakaun apan kag dugus nga naghalin sa talon. 7 Ginabantala na sa mga tawo, "May magaabot sunod kanakun nga mas gamhanan pa kanakun. Bukun ako ti takus bisan sa paghubad lang kang higot kang anang sandalyas. 8 Ginabawtisohan ko kamo sa tubig, pero pagabawtisohan na kamo sa Balaan nga Ispirito." 9 Kang mga tinion man nga to, nag-abot si Jesus halin sa banwa kang Nazaret nga sakup kang probinsya kang Galilea, kag ginbawtisohan tana ni Juan sa suba kang Jordan. 10 Kang nakatakas run si Jesus sa suba, nakita na nga nagabukas ang langit kag nagkunsad kana nga daw pating ang Balaan nga Ispirito. 11 Kag may limug nga nabatian halin sa langit nga nagakuon, "Ikaw ang akun hinigugma nga Anak, nga akun gid nahamut-an." 12 Lagi-lagi ginpaagto si Jesus kang Balaan nga Ispirito sa kamingawan 13 nga sa diin rugto tana kang kap-atan ka adlaw nga ginasulay ni Satanas. May mga sapat man rugto nga talonon, kag gin-atipan tana kang mga anghel. 14 Kar-on, kang ginpriso si Juan, nag-agto si Jesus sa Galilea nga nagapangwali kang mayad nga balita nga naghalin sa Dios. 15 Nagkuon tana, "Nag-abot run ang nagakaigo nga tion kag nagahirapit run ang paghari kang Dios. Maghirinulsul kamo sa inyong mga sala kag magpati sa Mayad nga Balita." 16 Samtang nagapanaw si Jesus sa binit kang Linaw kang Galilea, nakita na ang magbugto nga sanday Simon kag Andres nga nagaladlad kang pukot tungud hay mga mangingisda sanda ka dya. 17 Ginkun-an sanda ni Jesus, "Sunod kamo kanakun kag tudloan ko kamo nga magpangdara kang mga tawo nga magasunod kanakun." 18 Lagi-lagi ginbayaan nanda ang andang mga pukot kag magsunod kana. 19 Nagpadayon pa gid si Jesus sa pagpanaw kag sa uruunahan may nakita pa gid tana nga magbugto nga sanday Santiago kag Juan nga mga bata ni Zebedeo. Sa andang baruto sanda ka dya nga nagapamuna kang andang pukot. 20 Pagkakita kananda ni Jesus, gintawag na dayon sanda; ginbayaan nanda ang andang tatay nga si Zebedeo sa baruto imaw kang mga tawo nga andang ginasuholan, kag magsunod kay Jesus. 21 Nag-agto sanday Jesus sa banwa kang Capernaum. Pag-abot kang Adlaw nga Inugpahuway, nag-agto si Jesus sa sinagoga kag nagpanudlo sa mga tawo. 22 Natingala gid ang mga tawo sa anang pagpanudlo, tungud hay nagapanudlo tana nga may awtoridad, kag bukun ti pareho kang mga manunudlo kang kasugoan. 23 Sa hinali lang, may nagsulud sa sinagoga nga sangka laki nga nasab-an kang malaot nga ispirito 24 kag nagsinggit, "Jesus nga taga-Nazaret! Ano ang labut mo kanamun? Nag-abot bala ikaw rugya sa pagpapas kanamun? Kilala ko ikaw! Ikaw ang Balaan nga ginpadara kang Dios!" 25 Pero ginmandoan ni Jesus ang malaot nga ispirito, "Hipus dyan! Gwa sa tawo nga ria!" 26 Ginpakudug kang malaot nga ispirito ang tawo, kag nagsinggit kang matunog kag naggwa sa tawo. 27 Natingala gid ka mayad ang tanan nga mga tawo. Gani nga nagmunohay sanda, "Ano bala dya? Bag-o bala dya nga sahi kang pagturon-an? May awtoridad tana sa pagmando bisan sa mga malaot kag nagatuman man sanda kana." 28 Gani ang balita nahanungud kay Jesus madasig nga naglapnag sa bilog nga Galilea. 29 Naghalin lagi sanday Jesus sa sinagoga kag nag-agto sa balay nanday Simon kag Andres. Imaw man nanda sanday Santiago kag Juan. 30 Kang tion man nga to ang ugangan nga bayi ni Simon nagabatang hay ginahilanat dya. Kag kang pag-abot dayon ni Jesus, ginsugid nanda dya kana. 31 Gani ginparapitan dya ni Jesus kag ginkaptan sa alima kag pabangonon. Nadura ang anang hilanat kag nagsirbe tana kananda. 32 Pagkasirum, pagkatunod kang adlaw, ginpangdara kang mga tawo kay Jesus ang tanan nga mga masakitun kag ang mga nasab-an kang malaot nga ispirito. 33 Ang haros tanan nga mga pumuloyo kang banwa nagtiriripon sa atubang kang balay. 34 Ginpang-ayad ni Jesus ang duro nga mga tawo nga nagabatyag kang nagkalain-lain nga mga balatian, kag ginpanabog na man ang duro nga mga demonyo. Wara na ginatugotan nga makahambal ang mga demonyo kang bisan ano tungud hay kilala nanda kon sin-o gid tana. 35 Pagkaaga, dulum-dulum pa, nagbangon run si Jesus kag maggwa sa balay. Nag-agto tana sa kamingawan kag rugto magpangamuyo. 36 Kag ginpangita tana ni Simon kag kang anang mga kaibahan. 37 Kang makita nanda si Jesus, nagkuon sanda, "Ang tanan nga mga tawo nagapangita kanimo." 38 Pero nagsabat si Jesus, "Kinahanglan nga maagto man kita sa iba nga mga kaingud nga banwa, agud to nga makapangwali man ako rugto, tungud hay amo ria ang katuyoan nga nag-abot ako rugya." 39 Gani ginlibot na ang bilog nga Galilea nga nagapangwali sa mga sinagoga kag nagapanabog kang mga demonyo. 40 Kar-on, may sangka aruon nga nagparapit kay Jesus. Nagluhod dya kag nagpakitluoy kana nga nagakuon, "Kon gustohon mo, sarang mo ako maayad kag himoon nga limpyo suno sa kasugoan." 41 Nangir-o gid si Jesus kana. Dayon gindawhat na dya kag tandugun, kag nagkuon, "Huud, gusto ko gid; ayad run!" 42 Kato lagi, nadura ang aru kang tawo, kag nag-ayad run tana. 43 Ginpaandaman gid tana ka mayad ni Jesus kag ginpapanaw lagi. 44 Nagkuon si Jesus kana, "Sigurohon mo gid nga indi ikaw magpanugid sa bisan kay sin-o nahanungud sa butang nga dya, pero ang himoon mo agto ikaw sa pari kag magpaturuk kana. Dayon maghalad ikaw kang haralad nga suno sa kasugoan ni Moises para mapamatud-an mo sa mga tawo nga nag-ayad run ikaw." 45 Pero ang tawo nagpanaw kag ginpanugid-sugid ang natabo kana, hasta nga maglapnag ang balita nga dya. Tungud ka dya, indi run mahimo nga makasulud kang hayag si Jesus sa banwa. Gani rugto run lang tana nagtiner sa kamingawan, kag nag-aragto kana ang mga tawo nga nagharalin sa mga nagkalain-lain nga mga lugar. 1 Pagkatapos kang pira ka adlaw, nagbalik si Jesus sa Capernaum. Kag naglapnag ang balita nga rugyan run tana sa anang balay. 2 Gani duro gid nga mga tawo ang nagtiripon kag wara run gid ti lugar nga nabilin bisan pa sa atubang kang gawang. Nagawali si Jesus kananda kang Mayad nga Balita, 3 kang mag-abot ang apat ka mga tawo nga may ginayayungan nga sangka paralitiko. 4 Pero tungud gani kang kadurohon kang mga tawo, indi nanda mapaparapit ang paralitiko kay Jesus. Gani nga gin-ukaban nanda ang atup sa ibabaw nayon ni Jesus. Kag kang maluhotan run ang atup, gintunton nanda ang paralitiko nga nagabatang sa anang baratangan. 5 Kang makita ni Jesus ang kahugut kang andang pagtoo, ginkun-an na ang paralitiko, "Anak, ginapatawad run ang imong mga sala." 6 Kar-on, may mga manunudlo kang kasugoan nga nagapurungko rugto kag nagapanghuna-huna sa andang kaugalingun, 7 "Andut haw nga nagahambal tana kang pareho karia? Ginapasipalahan na ang Dios! Ang Dios gid lang kabay ang sarang makapatawad kang mga sala?" 8 Naman-an lagi ni Jesus ang andang mga ginapanghuna-huna sa andang kaugalingun. Gani nagkuon tana kananda, "Andut haw nga nagapanghuna-huna kamo kang amo karia? 9 Indi bala nga mas hulas, ang magkuon sa paralitiko nga dya nga, 'Napatawad run ang imong mga sala' sangsa magkuon nga, 'Bangon ikaw, darha ang imong baratangan kag magpanaw?' 10 Pero pamatud-an ko kaninyo nga ang Anak kang Tawo may awtoridad sa kalibutan sa pagpatawad kang mga sala." Dayon, ginkun-an na ang paralitiko, 11 "Ginakun-an ko ikaw, bangon, darha ang imong baratangan kag mag-uli!" 12 Dayon man bangon kang paralitiko kag dali-dali nga gindara na ang anang baratangan kag maghalin sa tunga kang tanan nga mga tawo. Natingala gid ang tanan nga nakakita ka dya, kag gindayaw nanda ang Dios nga nagakuon, "Wara pa gid kami ti nakita nga pareho kang natabo nga dya!" 13 Nagbalik liwan si Jesus sa binit kang Linaw kang Galilea, kag duro nga mga tawo ang nag-arabot kag magtiripon kana kag gintudloan na sanda. 14 Pagkatapos kato, kang nagapanaw tana, nakita na ang sangka manugsukot kang buwis nga ginahingaranan kay Levi nga bata ni Alfeo. Nagapungko tana ka dya sa may ginabaydan kang buwis. Ginkun-an tana ni Jesus, "Dali, sunod ikaw kanakun!" Amo to kag nagtindug man si Levi kag magsunod kana. 15 Samtang nagakaun si Jesus sa balay ni Levi, duro nga mga manugsukot kang buwis kag mga makasasala ang nagakaun imaw kana kag sa anang mga disipulo, tungud hay duro sanda ka dya nga nagsurunod kana. 16 May mga manunudlo kang kasugoan nga mga Fariseo ang nakakita nga nagadungan si Jesus sa pagkaun imaw sa mga manugsukot kang buwis kag sa mga makasasala. Gani nga ginpamangkot kang mga manunudlo kang kasugoan ang mga disipulo ni Jesus, "Andut haw nga nagadungan tana magkaun sa mga tawo nga ria?" 17 Pagkabati ka dya ni Jesus, nagsabat tana, "Ang mga tawo nga wara ti balatian wara man nagakinahanglan kang doktor, kundi ang mga nagamarasakit lang. Wara ako mag-agto rugya sa pagtawag kang mga matarung nga mga tawo, kundi kang mga makasasala." 18 Sangka bes, ang mga disipulo ni Juan nga Manugbawtiso kag ang mga Fariseo nagapuasa. May mga tawo nga nagparapit kay Jesus kag namangkot kana, "Andut nga nagapuasa tana ang mga disipulo ni Juan nga Manugbawtiso kag ang mga disipulo kang mga Fariseo, pero ang imo tana mga disipulo wara haw pagpuasa?" 19 Nagsabat si Jesus kananda, "Mahimo bala nga magpuasa ang mga bisita sa kasal samtang kaimaw pa nanda ang nobyo? Indi gid! Samtang kaimaw pa nanda ang nobyo, indi nanda mahimo ria. 20 Pero magaabot ang adlaw nga ang nobyo pagabul-un kananda, kag amo run to ang tion kang andang pagpuasa. 21 "Kag wara ti bisan sin-o nga nagagamit kang bag-o nga tela agud ilunub sa daan nga bayo. Tungud hay kon himoon na dya, ang bag-o nga lunub nga dya magakuru kag gisiun na ang daan nga bayo nga ginlumban kag tapat pa gid gani nga magabahul ang gisi. 22 Wara man ti bisan sin-o nga nagabutang kang bag-o nga bino sa daan nga surudlan nga panit. Tungud hay kon himoon na dya, busdikun kang bag-o nga bino ang daan nga surudlan nga panit, kag maula ang bino kag ang daan nga surudlan nga panit indi run man mapuslan. Ang bag-o nga bino angay lang nga ibutang sa bag-o nga surudlan nga panit." 23 Sangka Adlaw nga Inugpahuway, samtang nagaagi sanday Jesus sa katrigohan, ang anang mga disipulo nagpangutul kang mga inuhay. 24 Gani ginkun-an kang mga Fariseo si Jesus, "Turuka bala, supak sa atun Kasugoan ang ginahimo kang imo mga disipulo tungud hay Adlaw kadya nga Inugpahuway!" 25 Pero nagsabat si Jesus, "Wara gid bala ninyo mabasahi kon ano ang ginhimo ni David kato anay kang sanda kang anang mga tinawo gin-gutum gid kag nagakinahanglan kang pagkaun? 26 Nagsulud tana sa balay kang Dios katong si Abiatar amo ang Pinakamataas nga Pari, kag ginkaun ni David ang tinapay nga nahalad sa Dios. Suno sa atun kasugoan, ang mga pari lang ang sarang makakaun kang tinapay nga to, pero ginkaun tana to ni David kag ginapanugroan na man ang anang mga tinawo." 27 Kag nagkuon pa gid si Jesus, "Ang Adlaw nga Inugpahuway ginhimo para sa kaaraydan kang tawo, bukun ti nga ang tawo ang gintuga para sa pagtuman kang pagsurondan kang Adlaw nga Inugpahuway. 28 Gani ang Adlaw nga Inugpahuway sa idalum kang gahum kang Anak kang Tawo." 1 Sangka bes, nagbalik si Jesus sa sinagoga kag may tawo rugto nga kimay ang sambangi na nga alima. 2 May mga tawo rugto nga nagapangita gid kang paagi nga maakusar nanda si Jesus, gani ginapanilagan gid nanda tana kon aydun na ang tawo nga kimay ang alima sa Adlaw nga Inugpahuway. 3 Ginkun-an ni Jesus ang tawo nga kimay, "Dali, parapit rugya sa unahan." 4 Dayon ginpamangkot ni Jesus ang mga tawo, "Ano bala ang ginatugot kang atun Kasugoan nga himoon sa Adlaw nga Inugpahuway? Ang magbulig bala ukon ang maghalit? Ang magluwas bala kang kabuhi ukon ang magpatay?" Pero wara gid sanda maglimug. 5 Ginturuk ni Jesus nga may kaugut ang tanan nga mga tawo sa palibot pero nagkasubu man tana tungud kang andang pagkaawut ti ulo. Dayon nagkuon tana sa tawo nga kimay, "Untaya ang imong alima!" Gin-untay man kang tawo ang anang alima, kag nag-ayad dya. 6 Dayon nagharalin ang mga Fariseo sa sinagoga kag magpakigsapol lagi sa mga sumuronod ni Herodes, kag nagplano sanda kon paano nanda patyun si Jesus. 7 Kar-on, nag-agto si Jesus imaw kang anang mga disipulo sa Linaw kang Galilea. Kag tama ka duro nga mga tawo ang nagsurunod kana. Nagharalin sanda sa Galilea, sa Judea, 8 sa Jerusalem, sa Idumea, kag sa nasidlangan nga bahin kang Jordan, kag sa palibot kang Tiro kag Sidon. Sanda tanan nag-aragto kay Jesus tungud hay nabatian nanda ang tanan nga anang mga ginapanghimo. 9 Tungud sa kadurohon kang mga tawo, nagsugo si Jesus sa anang mga disipulo nga mag-aman kang baruto para kana agud to nga indi tana pagdukdukan kang mga tawo. 10 Duro nga mga tawo ang anang ginpang-ayad gani nga ang mga masakitun nagapanagil-ut gid para nga makatandug kana. 11 Kada makita tana kang mga tawo nga nasab-an kang malaot nga ispirito, nagaharapa sanda ka dya sa anang atubang kag nagasinggit, "Ikaw ang Anak kang Dios!" 12 Ginmandoan sanda ni Jesus nga indi gid maghambal kon sin-o tana. 13 Dayon nagtukad si Jesus sa barabakulod kag gintawag na ang mga tawo nga anang gusto itawgun, kag nagparapit sanda kana. 14 Nagpili tana kang napulo'g darwa ka mga tawo kag gintawag na nga mga apostoles kag gintangduan na nga mag-imaw kana kag para sugoon nga magpangwali, 15 kag gintaw-an na man sanda kang awtoridad sa pagtabog kang mga demonyo. 16 Amo dya ang napulo'g darwa nga anang ginpili: si Simon nga ginhingaranan ni Jesus nga Pedro; 17 si Santiago kag ang anang bugto nga si Juan, nga mga kabataan ni Zebedeo (Ginhingaranan man sanda ni Jesus nga Boanerges, nga kon sayudon, "mga Bata kang daguub"); 18 si Andres, si Felipe, si Bartolome, si Mateo, si Tomas, si Santiago nga bata ni Alfeo, si Tadeo, si Simon nga mapinalanggaun sa anang nasyon, 19 kag si Judas Iscariote nga amo ang nagluib kay Jesus. 20 Pagkatapos kato nag-uli si Jesus. Kag tama ka duro ruman nga mga tawo ang nagtiripon kana nga bisan gani sanda kang anang mga disipulo wara run ti tion nga magkaun. 21 Kang mabatian kang anang panimalay nga ang mga tawo nagakuon, "Nagaumang tana", gin-agtonan nanda tana agud ibul-un. 22 Kag ang mga manunudlo kang Kasugoan nga naghalin sa Jerusalem nagkuon, "Nasab-an tana ni Beelzebul nga pangulo kang mga demonyo. Kag amo dya ang nagatao kana kang gahum sa pagpanabog kang mga demonyo." 23 Gani gintawag sanda ni Jesus kag ginhambalan paagi sa mga paraanggidan, "Ano bay ang pagtabog ni Satanas sa anang kaugalingun? 24 Pareho abi sa sangka ginharian, kon ang mga sinakpan na ka dya magbinahin-bahin, ang ginharian nga ria indi run magpadayon. 25 Amo man ria sa sangka panimalay, kon magbinahin-bahin man sanda ka dya, ang ria nga panimalay indi man magpadayon. 26 Gani kon kontrahun ni Satanas ang anang kaugalingun kag magbinahin-bahin ang anang mga sinakpan, ang anang ginharian indi magpadayon kundi nga maguba dya. 27 Wara man ti bisan sin-o nga makasulud sa balay kang sangka mapagrus nga tawo kag pamul-un ang pagkabutang na ka dya, kon indi na anay paggaposon ang tagbalay nga to. Kag kon nagapos na run gani dya, sarang na run masaid ka pamuul ang tanan nga pagkabutang sa balay nga to. 28 Sugidan ko kamo, ang tawo sarang mapatawad sa bisan ano na nga sala, kag sa bisan ano nga pagpasipala nga anang mahambal. 29 Pero ang bisan sin-o nga magpasipala sa Balaan nga Ispirito indi gid pagpatawarun, tungud hay nakahimo tana kang sala nga indi mapatawad hasta san-o." 30 Ginhambal dya ni Jesus tungud hay may nagakuon nga ginagamhan tana kang malaot nga ispirito. 31 Kar-on, nag-abot ang nanay kag mga bugto nga laki ni Jesus. Nagatindug sanda sa gwa kang balay kag ginpatawag nanda si Jesus. 32 Duro nga mga tawo ang nagapurungko sa palibot ni Jesus. Nagkuon sanda kana, "Rugyan sa gwa ang imong nanay kag mga bugto nga nagapangita kanimo." 33 Nagsabat si Jesus, "Sin-o gid bala ang akun nanay kag mga bugto?" 34 Dayon ginturuk na ang mga tawo nga nagapurungko sa anang palibot kag magkuon, "Amo dya sanda ang akun nanay kag mga bugto. 35 Tungud hay ang bisan sin-o nga nagahimo kang kabubut-un kang Dios amo ang akun bugto nga laki, bugto nga bayi kag nanay." 1 Kar-on, nag-umpisa ruman ka panudlo si Jesus sa binit kang Linaw kang Galilea. Tama gid ka duro ang mga katawhan nga nagtiripon palibot kana, gani nga nagsakay tana sa baruto nga rugto sa tubig kag magpungko. Ang mga tawo tana rugto sa daray-ahan nagatirindug. 2 Kag nagpanudlo tana kananda kang duro nga mga butang paagi sa mga paraanggidan nga nagakuon, 3 "Pamati kamo! May sangka mangunguma nga nagpanaw sa pagsab-og kang binhi. 4 Samtang nagasab-og tana, ang iba nga mga binhi nagturupa sa aragyan, kag nagdarapo ang mga pispis kag gintuka nanda dya. 5 Ang iba tana nga mga binhi rugto nagturupa sa batohon nga bahin kang taramnan nga sa diin manabaw lang ang lupa. Wara mabuhayi nag-urulhot ang mga tubo na ka dya, tungud hay manabaw lang ang lupa. 6 Kag kang pagsirak kang adlaw, nalayung dya kag nag-uga tungud nga wara dya makapanggamot ka mayad. 7 Ang iba ruman tana nga mga binhi rugto nagturupa sa ginatuboan kang sapinit. Kag nagturubo ang mga sapinit kag ginlumus na ang mga binhi nga nagturubo, gani nga wara dya makapamunga. 8 Kag ang iba pa gid tana nga mga binhi nagturupa sa manami nga lupa. Nagparamuhi dya kag nagralambo hasta nga nakapamunga. Ang iba ka dya nakapatubas kang katloan ka pilo, ang iba tana kan-uman ka pilo kag ang iba pa gid tana sanggatos ka pilo." 9 Pagkatapos nagkuon si Jesus, "Kamo nga mga nagaparamati, intiendiha ninyo ka mayad ang inyo nabatian." 10 Kang nagaisarahanun run lang si Jesus, nagparapit kana ang iba nga nakabati imaw kang napulo'g darwa ka mga disipulo kag nagpamangkot kana nahanungud sa mga paraanggidan. 11 Gani nagkuon si Jesus, "Gintugro run kaninyo ang kaaram sa paghangup kang mga likum nga mga kamatuoran nahanungud sa paghari kang Dios. Pero sa iba tana pagatudloan sanda paagi sa mga paraanggidan, 12 agud to nga, 'Bisan magsagad sanda ka turuk, indi man angud sanda makakita; bisan magsagad sanda ka pamati, indi man angud sanda makahangup. Tungud hay kon ginhimo nanda ria, magadangup sanda sa Dios, kag patawarun na sanda.' " 13 Gani ginpamangkot sanda ni Jesus, "Indi kamo haw makahangup kang paraanggidan nga dya? Paano pa bay ang paghangup ninyo kang iba nga mga paraanggidan? 14 Ang ginsab-og amo ang pulong kang Dios. 15 Ang mga binhi nga nagturupa sa aragyan pareho kang mga tawo nga nakabati kang pulong kang Dios, dayon nag-abot si Satanas kag ginbuul ang mga mensahe nga ginsab-og sa andang tagipusoon. 16 Ang iba ruman tana nga mga binhi nga nagturupa sa batohon nga lugar pareho kang mga tawo nga nakabati kang pulong kang Dios kag ginbaton lagi nanda dya nga may kalipay. 17 Ugaring wara dya magtuduk sa andang tagipusoon, gani nga wara dya magpabilin. Pag-abot kang mga kalalat-an kag paghingabot tungud kang pulong, dayon lang man nanda talikod. 18 Ang iba ruman tana nga mga binhi nga nagturupa sa dugihun nga lugar, pareho kang mga tawo nga nakabati kang pulong kang Dios, 19 ugaring ang andang mga panghuna-huna nabuhos sa mga paraligban sa pagpangabuhi kag sa paghanggab sa manggad kag sa paghandum kang iba pa gid nga mga butang, gani gindaug ang pulong nga rugyan run sa andang tagipusoon kag wara dya makapamunga. 20 Pero ang iba tana nga mga binhi nga nagturupa sa manami nga lupa pareho kang mga tawo nga nakabati kang pulong kang Dios kag ginbaton nanda dya kag nagpamunga sanda ka dya ka duro, ang iba katloan ka pilo, ang iba tana kan-uman ka pilo kag ang iba pa gid tana sanggatos ka pilo." 21 Nagpadayon pa gid si Jesus sa paghambal, "May sulo bala nga ginadara para lang takluban ukon ibutang sa idalum kang katre? Indi bala nga ginabutang dya sa anang turungtongan? 22 Wara ti tinago nga indi maman-an, kag wara ti sekreto nga indi maman-an. 23 Kamo nga nagaparamati intiendiha ninyo ka mayad ang inyo nabatian!" 24 Kag nagkuon pa gid tana kananda, "Talupangda ninyo ang inyo nabatian. Ang taraksan nga inyo gin-gamit sa paghusgar nga inyo ginhimo sa iba amo man ang pagagamitun kang Dios sa paghusgar kaninyo, kag sobra pa gani. 25 Tungud hay ang tawo nga may ginaangkun pagatugroan pa gid kang duro, pero ang tawo tana nga wara ti ginaangkun pagabul-un pa gani kana ang bisan gamay nga rugyan kana." 26 Kag nagpadayon pa gid si Jesus sa pagkuon, "Ang Paghari kang Dios pareho kang sangka tawo nga nagsab-og kang binhi sa anang uma. 27 Adlaw kag gabii nagaobra tana kag nagaturog samtang ang binhi tana nagaurulhot kag nagatubo nga wara na maman-i kon paano dya nagakatabo. 28 Ang lupa mismo ang nagapatubo kag nagapabunga kang tanum. Una anay nga nagaulhot amo ang ugdo, madason amo ang uhay kag ang urihi amo ang uhay nga buta kang matimgas nga bunga. 29 Kag kon gurang run ang mga bunga na ka dya, ginagarab dya dayon tungud hay aranyun run." 30 Kar-on, nagpamangkot si Jesus, "Sa ano bala natun mapaanggid ang paghari kang Dios ukon ano nga paraanggidan ang atun gamitun sa pagpaathag ka dya? 31 Kaangay dya kang liso kang mustasa nga pinakagamay nga liso sa kalibutan kang gintanum dya. 32 Pero kon manubo run gani dya, mangin pinakabahul dya sa tanan nga puno kang laswa kag mananga dya kang daragkul nga mga sanga, gani ang mga pispis makapamugad sa anang mga sanga nga maharon." 33 Nagapanudlo si Jesus sa mga katawhan paagi sa mga paraanggidan pareho ka dya. Ginatudloan na sanda kutub sa andang masarangan ka hangup. 34 Wara tana nagahambal kananda kon indi paagi sa mga paraanggidan, pero kon sandahanun lang kang anang mga disipulo ginapaathag na ang tanan kananda. 35 Pagkasirum kang adlaw nga to, nagkuon si Jesus sa anang mga disipulo, "Matabok kita sa pihak kang linaw." 36 Gani ginbilin nanda ang mga tawo. Ang mga disipulo nagsakay sa baruto nga sa diin rugto run nga daan nagapungko si Jesus, kag gindara nanda tana. Kag may mga baruto man nga nagtarawas kananda. 37 Gulpi lang nga naghuyup ang mabaskug nga hangin, kag nagwaswas ang daragkul nga mga balud gani nga daw mabuta run kang tubig ang baruto. 38 Pero si Jesus tana rugto sa likod nayon kang baruto nagakaturog nga nagaulon sa ulonan. Ginpukaw nanda tana, "Maestro, wara bala ikaw nagakabalaka nga malunod run kita?" 39 Gani, nagbangon si Jesus kag ginmandoan ang hangin nga magpuut, kag ginhambalan ang mga balud nga magkanay. Nagpuut ang hangin kag naglinung ang tanan. 40 Dayon nagkuon si Jesus sa anang mga disipulo, "Andut haw nga nahadluk kamo? Wara angud kamo haw ti pagtoo?" 41 Pero gindakup sanda kang tuman nga kahadluk kag nagmunohay, "Sin-o gid tana dya nga tawo man nga bisan pa ang hangin kag mga balud nagatuman kana?" 1 Nag-abot si Jesus kag ang anang mga disipulo sa tabok kang Linaw kang Galilea sa lugar kang mga Gerasanhun. 2 Pagkapanaog ni Jesus sa baruto, ginsug-alaw tana kang sangka tawo nga naghalin sa rulubngan. Ang tawo nga dya nasab-an kang malaot nga ispirito. 3 Nagaistar tana ka dya sa rulubngan. Wara run gid ti bisan sin-o nga makagapos kana bisan pa nga kadenahan. 4 Pira run ka beses nga ginagapos tana sa anang alima kag kahig, pero ginabugras na lang ang mga kadena kag ginapang-irintuk ang mga salsalun sa anang kahig. Tama gid tana ka purus nga wara ti bisan sin-o nga makadaug kana. 5 Adlaw kag gabii, nagalagaw tana sa rulubngan kag sa kabukidan nga nagasagad ka tiyabaw, kag ginapilasan na ang anang lawas kang mga bato. 6 Kang makita na si Jesus sa marayu, nagdalagan tana kag magluhod sa atubang ni Jesus, 7 kag nagsinggit kang matunog, "Jesus nga Anak kang Dios nga Labing Mataas, ano gid bala ang tuyo mo kanakun? Nagapakitluoy ako kanimo sa ngaran kang Dios, indi ako pagpaantosa!" 8 Ginkuon na dya tungud hay ginamandoan run tana ni Jesus, "Malaot nga ispirito, gwa dyan sa tawo nga ria!" 9 Ginpamangkot tana ni Jesus, "Sin-o ngaran mo?" Nagsabat tana, "Linibo, tungud hay raku kami!" 10 Nagsige gid tana ka pakitluoy ka mayad kay Jesus nga indi na sanda pag-tabogon pagwa sa lugar nga ria. 11 Kar-on, may panung kang mga baboy rugto sa bakulod nga nagapanginaun. 12 Nagpakitluoy kay Jesus ang mga malaot nga ispirito, "Paagtona kami sa mga baboy; kananda mo run lang kami pasudlun." 13 Gintugotan sanda ni Jesus, kag naggurowa sanda sa tawo kag magsaraylo sa mga baboy. Amo to kag ang bilog nga panung kang baboy nga mga darwa ka libo, nagharaguyon padulhog sa pil-as kag nagkarahulog sa linaw kag nagkaralumus. 14 Ang mga manugsagod tana kang baboy nagparalagyo kag ginpanugid ang natabo nga dya sa banwa kag sa kaumahan. Gani nag-aragto ang mga tawo agud turukun kon ano gid ang natabo. 15 Kang mag-agto sanda kay Jesus, nakita nanda ang tawo nga nasab-an anay kang duro nga mga malaot nga ispirito. Nagapungko dya nga may bayo run kag igsakto run ang paminsarun; kag hinadlukan gid sanda. 16 Ang mga tawo tana nga nakasaksi kang hitabo nga to nagpanugid sa mga nag-arabot kon ano ang natabo sa tawo nga nasab-an anay kang malaot nga ispirito kag sa mga baboy. 17 Gani ginsige nanda ka pangabay si Jesus nga maghalin sa andang banwa. 18 Kang manugsakay run si Jesus sa baruto, ang tawo nga nasab-an anay kang malaot nga ispirito nagpangabay kana, "Patawsa ako kanimo!" 19 Pero wara tana gintugotan ni Jesus, kundi nga ginkun-an na dya, "Uli lang to sa inyo kag isugid sa imong panimalay kag abyan kon paano ikaw ginbuligan kang Ginoo kag kon daw ano ang anang kaluoy kanimo." 20 Kag nagpanaw ang tawo kag ginpanugid na sa Decapolis ang nahanungud sa ginhimo ni Jesus kana. Kag natingala gid ang tanan nga nakabati kana. 21 Pagbalik ruman ni Jesus sa tabok kang linaw, tama ruman ka duro nga mga katawhan nga nagtiripon kana samtang rugto tana sa binit kang linaw. 22 Dayon nag-abot si Jairo nga sangka opisyal kang sinagoga. Pagkakita na kay Jesus, nagharapaun tana sa kahig nayon ni Jesus 23 kag nagpakitluoy kana nga nagakuon, "Tagumatayun ang akun bata nga dalagita. Agtoni anay tana kag tungtongan kang imong alima agud to nga mag-ayad tana kag mabuhi pa!" 24 Nagtawas kana si Jesus. Tama man ka duro nga mga tawo ang nagsurunod kana kag nagadinus-uganay sa anang palibot. 25 May sangka bayi man rugto nga ginadugo sa sulud kang napulo'g darwa ka tuig. 26 Tam-an gid ang anang pag-antos bisan pa nga nagpabulong run man tana sa duro nga mga doktor hasta nga naubos na run ka gasto ang anang kwarta pero wara man angud ti alibyo, tapat pa gani nga naglala dya. 27 Nakabati tana kang nahanungud kay Jesus, gani nga nagpanagil-ut gid tana sa karak-an kag mag-agto sa likod nayon ni Jesus kag gintandug ang bayo na ka dya, 28 tungud hay nagkuon tana sa anang kaugalingun, "Kon matandug ko lang bisan ang anang bayo, maayad gid ako." 29 Nagpuut lagi ang anang pagdugo kag nabatyagan na sa anang lawas nga naayad run tana sa anang balatian. 30 Nabatyagan ni Jesus nga may gahum nga naggwa kana, gani nagbalikid tana dayon sa karak-an kag namangkot, "Sin-o ang nagtandug kang akun bayo?" 31 Nagsabat ang anang mga disipulo, "Nakita mo run nga nagadinagusu ang mga tawo kanimo, andut nga mamangkot pa ikaw kon sin-o ang nagtandug kang imong bayo?" 32 Pero nagpanghulung-hulung si Jesus sa palibot agud turukun kon sin-o gid ang naghimo ka dya. 33 Ang bayi tana, kang matalupangdan na ang natabo kana, nagkurudug tana sa kahadluk nga nagparapit kay Jesus. Nagharapaun tana sa kahig nayon ni Jesus kag magsugid kang bug-os nga kamatuoran. 34 Kag nagkuon si Jesus kana, "Inday, ang imong pagtoo amo ang nag-ayad kanimo. Panaw nga may kalinung, naayad run gid ikaw!" 35 Samtang nagahambal pa ka dya si Jesus, may mga nag-arabot nga halin sa balay ni Jairo nga nagkuon, "Patay run ang imong bata. Indi run pagdistorboha ang Maestro." 36 Pero wara magsapak si Jesus sa andang ginkuon nga dya kundi naghambal tana kay Jairo, "Indi ikaw magkahadluk, magtuo lang ikaw." 37 Wara tana ti gintugotan nga magtawas kana magluwas kanday Pedro, Santiago kag Juan nga bugto ni Santiago. 38 Kar-on pag-abot nanda sa balay nanday Jairo, nakita ni Jesus nga nagagirinoal ang mga tawo; nagahirinibi sanda kag nagaparanangisun. 39 Pagsulud na, nagkuon tana kananda, "Andut haw nga nagagirinoal kamo kag nagahirinibi? Bukun ti patay ang bata; nagakaturog lang." 40 Pero ang mga tawo tana, ginkadlawan lang nanda si Jesus. Gani ginpagwa na sanda tanan kag gindara na ang tatay kag nanay kang bata imaw kang anang tatlo ka mga disipulo kag nagsulud sanda sa kwarto nga sa diin nahamyang ang bata. 41 Ginkaptan ni Jesus ang bata sa alima kag ginkun-an nga, "Talitha koum!" nga kon sayudon, "Inday, ginakun-an ko ikaw, magbangon kaw!" 42 Lagi-lagi nagbangon ang bata kag magpanaw-panaw (tana ka dya nagapang-edadun kang napulo'g darwa ka tuig). Natingala gid sanda ka mayad sa natabo nga dya. 43 Pero gindumilian gid sanda ni Jesus nga indi pagpanugid sa bisan kay sin-o ang natabo nga dya. Kag ginkun-an na sanda nga ipakan-un ang bata. 1 Dayon naghalin si Jesus sa lugar nga to imaw kang anang mga disipulo kag nag-uli sa anang kaugalingun nga banwa. 2 Pag-abot kang Adlaw nga Inugpahuway, nagpanudlo tana sa sinagoga. Duro nga mga tawo ang natingala gid kang mabatian nanda tana. Nagkuon sanda, "Sa diin na ginpamuul ang tanan nga mga ginapanghambal na nga ria? Ano nga klase kang kaaram ang gintao kana? Paano tana makahimo kang mga milagro? 3 Indi bala nga ahaw panday lang man ria nga bata ni Maria? Indi bala nga bugto tana nanday Santiago, Jose, Judas kag Simon? Rugya man kabay nagauli ang anang mga bugto nga bayi?" Gani nga wara ginbaton si Jesus kang mga tawo. 4 Ginkun-an sanda ni Jesus, "Ang propeta ginatahod bisan diin magluwas lang sa anang kaugalingun nga banwa kag kang anang mga himata kag pamilya." 5 Gani nga wara tana makahimo kang mga milagro rugto magluwas lang sa pag-ayad kang pira ka bilog nga mga masakitun paagi sa pagtungtong kang anang alima kananda. 6 Natingala gid si Jesus tungud hay wara sanda ti pagtoo kana. Amo to kag nag-agto si Jesus sa palibot nga mga baryo kag magpanudlo sa mga tawo. 7 Dayon, gintipon na ang napulo'g darwa ka mga disipulo kag ginpapanaw nga tag darwa-darwa. Gintugroan na sanda kang gahum sa pagpanabog kang mga malaot nga ispirito. 8 Ginbilinan na sanda, "Indi kamo magdara kang bisan ano sa inyo nga pagpanaw magluwas lang sa baston; indi man kamo magbalon kang pagkaun ukon puyo-puyo ukon kwarta. 9 Magsuksok kamo kang sandalyas pero indi kamo magdara kang inyong irislan nga bayo." 10 Ginkun-an na pa gid sanda, "Kon sa diin nga balay kamo batonon, rugyan kamo tiner hasta nga maghalin kamo sa lugar nga ria. 11 Kon may mga lugar nga indi magbaton kaninyo kag indi magpamati kaninyo, tataka ninyo ang yab-ok sa inyo mga kahig sa inyong paghalin, bilang patimaan nga wara run kamo ti sarabtun kananda." 12 Gani nagpanaw sanda kag nagpangwali nga ang mga tawo kinahanglan maghinulsul sa andang mga sala. 13 Duro nga mga demonyo ang andang ginpanabog kag ginpanghaplasan nanda kang lana ang mga nagamarasakit nga mga tawo kag ginpang-ayad sanda. 14 Kar-on, nabatian ni Haring Herodes ang tanan nga dya, tungud hay ang ngaran ni Jesus nabantog run. May mga nagkuon, "Nabanhaw si Juan nga Manugbawtiso, gani nga may gahum tana sa paghimo kang mga milagro." 15 Pero may iba man tana nga nagakuon, "Si Elias tana ria!" Kag may iba pa gid nga nagakuon, "Propeta tana nga pareho kang mga propeta kauna." 16 Kang mabatian dya ni Herodes, nagkuon tana, "Si Juan nga Manugbawtiso ria nga ginpapugotan ko, pero nabanhaw!" 17 Tungud hay si Herodes nga dya amo ang nagpadakup kay Juan, kag nagpagapos kag nagpapriso kana. Ginhimo dya ni Herodes tungud kay Herodias nga ana ginpangasawa bisan pa nga asawa dya kang anang bugto nga si Felipe. 18 Pirme nagakuon si Juan kay Herodes, "Bukun ti husto nga agawun nimo ang asawa kang imong bugto!" 19 Gani gindumtan gid ni Herodias si Juan kag gusto na raad nga ipapatay dya, ugaring indi na mahimo 20 tungud hay nahadluk si Herodes kay Juan hay naman-an na nga si Juan matarung kag balaan gani nga ginpabantayan na gid dya agud indi maiwan. Nanamian gid si Herodes nga magpamati kay Juan bisan pa nga natublag tana magpamati kana. 21 Pero nag-abot gid man ang kahigayonan nga ginahulat ni Herodias. Kaadlawan kato ni Herodes, kag nagpatabad tana para sa tanan nga mga matag-as nga opisyales kang gobyerno, kag sa mga opisyales kang suldado kag sa mga bantog nga mga tawo sa Galilea. 22 Kang magsulud ang bata ni Herodias nga daraga kag magsaot, nanamian gid si Herodes kag ang anang mga dinapit nga bisita. Gani nagkuon si Herodes sa daraga, "Pangayo ikaw kanakun kang bisan ano nga gusto nimo kag itao ko kanimo." 23 Dayon nagsaad si Herodes kana, "Itao ko kanimo ang bisan ano nga imo pangayoon, bisan pa ang katunga kang akun ginharian." 24 Gani naggwa ang daraga kag namangkot sa anang nanay, "Ano bay ang pangayoon ko?" Nagsabat ang anang nanay, "Ang ulo ni Juan nga Manugbawtiso!" 25 Lagi-lagi nagdali-dali balik kay Herodes ang daraga kag nagkuon, "Gusto ko nga itao mo kadya lagi kanakun ang ulo ni Juan nga Manugbawtiso nga nakabutang sa bandihado." 26 Nasubuan gid ka mayad si Herodes pero indi na run mabaribadan ang daraga tungud kang anang mga ginsaad sa atubang kang mga bisita. 27 Lagi-lagi ginsugo ni Herodes ang sangka suldado nga idar-un kana ang ulo ni Juan. Gani nag-agto ang suldado sa prisohan kag ginpugotan si Juan. 28 Dayon, nagbalik ang suldado nga dara ang ulo ni Juan nga nabutang sa bandihado kag gintao na dya sa daraga, kag gintao man dya kang daraga sa anang nanay. 29 Kang mabatian dya kang mga disipulo ni Juan, nag-agto sanda rugto kag ginbuul ang anang bangkay kag ginlubung. 30 Nagbaralik ang mga apostoles nga ginsugo ni Jesus. Ginsugid nanda kana ang tanan nanda nga mga ginhimo kag ginpanudlo. 31 Tungud nga duro ang mga tawo nga nagaarabot-abot kag nagaharalin sa lugar nga sa diin rugto sanday Jesus, nga haros wara run sanda ti tyempo magkaun. Gani nagkuon tana sa anang mga disipulo, "Dali, maagto kita sa kamingawan nga kitahanun lang kag magpahuway-huway kang makadali." 32 Gani naghalin sanda rugto sakay sa baruto nga sandahanun lang kag nag-agto sa mamingaw nga lugar. 33 Pero duro nga mga tawo ang nakakita kang paghalin nanda kag nakilala sanda. Gani nagdinalagan ang mga tawo halin sa andang mga kabanwahanan paagto sa lugar nga pagaagtonan nanday Jesus. Kag una pa gani sanda kaabot rugto. 34 Kang pagtakas ni Jesus nakita na ang tama ka duro nga mga tawo kag naluoy gid tana kananda, tungud hay daw pareho lang sanda kang mga karnero nga wara ti manugbantay. Amo to kag nag-umpisa tana sa pagpanudlo kananda kang duro nga mga butang. 35 Kang nagahinalup run ang adlaw, nagparapit kana ang anang mga disipulo kag nagkuon, "Sirum run gid dya kag mamingaw dya nga lugar. 36 Papanawa run ang mga tawo agud to nga makaagto sanda sa mga marapit nga uma kag sa mga baryo para makabakal kang bisan ano nga anda makaun." 37 Pero nagsabat si Jesus, "Kamo mismo ang magtugro kananda kang andang makaun." Nagpamangkot sanda kana, "Mapanaw bala kami kag magbakal kang pagkaun nga nagabili kang darwa ka gatos ka kwarta nga pilak para ipakaun kananda?" 38 Ginpamangkot sanda ni Jesus, "Ano ka duro ang dara ninyo nga tinapay? Abi, usisaa ninyo." Kang mausisa run nanda, nagkuon sanda kay Jesus, "Lima ka bilog nga tinapay kag darwa ka bilog nga isda." 39 Dayon ginsugo ni Jesus sanda tanan nga magpurungko kang grupo-grupo sa hilamon. 40 Gani nagpirinungko ang mga tawo nga nagagrupo-grupo. May rugyan nga tag-sanggatos kag may rugyan man nga tagkalim-an. 41 Ginbuul ni Jesus ang lima ka tinapay kag ang darwa ka bilog nga isda kag nagtangra tana sa langit agud magpasalamat sa Dios, kag ginpamihak-pihak na ang tinapay kag ginpanugro sa anang mga disipulo agud nga ipanagtag sa mga tawo. Ginhururay na man ang darwa ka bilog nga isda kananda tanan. 42 Nakakaun sanda tanan kag nagkarabusog. 43 Kang tiponon kang mga disipulo ang nabilin nga mga ginpamihak-pihak nga tinapay kag isda, napulo'g darwa pa ka alat ang andang nabuta. 44 Ang kadurohon kang mga laki nga nakakaun lima ka libo. 45 Lagi-lagi ginsugo ni Jesus ang anang mga disipulo nga magsakay sa baruto kag mag-una sa tabok kang linaw, rugto sa Betsaida, samtang ginapapauli na ang mga tawo. 46 Kang makahalin run sanda, nagtukad si Jesus sa bakulod para magpangamuyo. 47 Pagkagabii, ang baruto rugto run sa tunga kang linaw, samtang si Jesus tana rugto sa takas nga nagaisaranhun. 48 Nalantawan na nga nalisdan gid ang anang mga disipulo sa pagbugsay kang baruto tungud hay pasug-alaw kananda ang hangin. Kang nagakasanagun run, nag-abat si Jesus kananda nga nagapanaw sa tubig. Lubsan na lang raad sanda, 49 ugaring kang makita nanda tana nga nagapanaw sa tubig, abi nanda nga bagat dya. Gani nagsiringgit sanda, "Bagat!" 50 Tungud hay sanda tanan nakakita kana kag gindakup sanda kang tuman nga kahadluk. Pero ginkun-an lagi sanda ni Jesus, "Magpakabakud kamo. Ako dya. Indi kamo magkahadluk." 51 Dayon nagsakay si Jesus sa baruto kag nag-imaw kananda, kag nagkanay ang hangin. Natingala gid sanda ka mayad 52 tungud hay wara nanda mahangpi ang kahulogan kang pagpamuad ni Jesus kang mga tinapay; nadulman pa ang andang mga panghuna-huna. 53 Pagkatabok nanda sa linaw, sa Genesaret sanda nagdungka kag rugto nanda gin-gaid ang andang baruto. 54 Pagkatakas nanda, nakilala dayon kang mga tawo si Jesus. 55 Gani nagdinalagan ang mga tawo sa bilog nga rehiyon kag ginadara nanda ang mga masakitun sa andang baratangan sa bisan diin nga lugar nga mabatian nanda nga rugto si Jesus. 56 Kag bisan diin mag-agto si Jesus, sa mga baryo, sa mga syudad, ukon sa mga uma man, ginadara nanda ang mga masakitun sa mga tindahan, kag nagapakitluoy sanda kana nga patandugun ang mga masakitun bisan sa sidsid lang kang anang bayo. Kag ang tanan nga nakatandug ka dya nag-arayad. 1 Kar-on may mga Fariseo kag mga manunudlo kang Kasugoan nga nagharalin pa sa Jerusalem ang nagtiripon kay Jesus. 2 Napanilagan nanda nga ang iba sa mga disipulo ni Jesus nagakaun nga wara makapanghugas kang andang alima suno sa paagi nga gintudlo kang mga Fariseo. 3 (Tungud hay ang mga Fariseo, kag ang tanan nga mga Judio wara nagakaun kon wara makapanghugas kang andang alima nga suno sa gintudlo kang andang mga kamal-aman. 4 Kag kon mag-abot sanda halin sa tindahan wara sanda pagkaun kon indi nanda mahugasan ang andang lawas. Duro pa gid nga mga turumanun ang andang ginasunod pareho kang husto nga paghugas kang mga tasa, kuron, kag mga surudlan nga saway. 5 Gani ginpamangkot kang mga Fariseo kag mga manunudlo kang Kasugoan si Jesus, "Andut haw nga ang imo mga disipulo wara pagtuman kang mga turumanun nga gintudlo kang atun mga kamal-aman? Nagakirinaun lang sanda nga wara makapanghugas kang andang mga alima." 6 Nagsabat si Jesus, "Husto gid man ang ginkuon ni propeta Isaias nahanungud kaninyo nga mga hipokrito. Pareho kang anang ginsulat, "Kuon kang Dios, 'Ang mga katawhan nga dya nagapadungug kanakun sa andang mga pulong pero ang andang mga tagipusoon marayu gid kanakun. 7 Wara ti pulos ang pagsimba nanda kanakun, tungud hay ginatudlo nanda ang pagturon-an nga ginhimo kang tawo nga kuno kanakun maghalin.' " 8 Nagkuon pa gid si Jesus, "Ginpatumbayaan ninyo ang mga Kasugoan kang Dios, kag ginsunod ninyo ang mga turumanun nga ginhimo kang tawo." 9 Padayon pa gid si Jesus sa pagkuon, "Nami gid kamo maghimo kang mga padihut sa pagsikway kang kasugoan kang Dios agud to nga matuman ninyo ang inyo turumanun. 10 Pareho kang ginsugo ni Moises, 'Tahoda ninyo ang inyo tatay kag nanay' kag, 'ang bisan sin-o nga magpasipala sa anang tatay ukon nanay kinahanglan nga mapatay.' 11 Pero ang ginatudlo tana ninyo amo nga kon ang sangka tawo may burolig sa anang tatay ukon nanay, pero kon magkuon tana nga, 'Korban dya' (kon sayudon, ana run dya kang Dios) 12 indi run tana kinahanglan nga magbulig sa anang tatay ukon nanay. 13 Sa paghimo ninyo ka dya, ginabalewara ninyo ang pulong kang Dios, paagi sa pagpasulabi ninyo kang mga turumanun nga inyo ginapaalinton sa mga tawo. Kag duro pa gid nga mga butang nga pareho ka dya ang inyo ginahimo." 14 Ginpanawag ruman ni Jesus ang mga tawo nga magparapit kana kag magkuon kananda, "Pamati kamo tanan kanakun, kag hangpa ninyo dya: 15 bukun ti ang ginakaun kang tawo ang makadagta kana, kundi ang nagagwa kana. 16 Kamo nga mga nagaparamati, intiendiha ninyo ka mayad ang inyo nabatian." 17 Kang ginbayaan ni Jesus ang mga tawo kag nagsulud sa balay, ginpamangkot tana kang anang mga disipulo nahanungud sa paraanggidan nga dya. 18 Nagsabat tana kananda, "Pareho man bala kamo kang iba nga wara ti panghangup? Wara bala kamo kamaan nga ang bisan ano nga ginakaun kang tawo indi makadagta kana? 19 Tungud hay wara dya nagasulud sa anang tagipusoon kundi sa anang busong kag nagagwa lang man sa anang lawas. (Sa paghambal na ka dya, ginakabig ni Jesus nga ang tanan nga mga pagkaun pwede ikan-un.) 20 Nagpadayon pa gid si Jesus sa pagkuon, "Ang nagagwa sa tawo amo ang nagadagta kana. 21 Tungud hay sa tagipusoon kang tawo nagahalin ang mga malain nga panghuna-huna nga amo ang nagatulod sa paghimo kang mga malain nga mga butang pareho kang pagpakighilawas, pagpanakaw, pagpatay, pagpanginbayi ukon pagpanginlaki, 22 pagkahanggab, pagkamalaot, pagpangdaya, paghimo kang mga mahigku nga buhat, pagkahisa, paghambal kang malain batok sa iba, pagpahambog kag pagbinuang. 23 Ang tanan nga mga malaot nga mga butang nga dya nagahalin sa tagipusoon kang tawo kag amo ang nagadagta kana." 24 Halin rugto nag-agto si Jesus sa lugar nga sakup kang Tiro kag Sidon. Nagdayon tana sa sangka balay rugto kag indi tana malyag nga maman-an kang bisan sin-o nga rugyan tana, pero indi na gid dya matago sa mga tawo. 25 May sangka bayi rugto nga ang anang bata nga bayi nasab-an kang malaot nga ispirito. Pagkabati na nahanungud kay Jesus, nag-agto tana dayon kag nagharapaun sa kahig nayon ni Jesus. 26 Ang bayi nga dya bukun ti Judio nga natawo sa Fenicia nga sakup kang Siria. Nagpakitluoy tana kay Jesus nga tabogon ang malaot nga ispirito paggwa sa anang bata. 27 Pero nagsabat si Jesus, "Kinahanglan nga unahun anay ka pakaun ang mga kabataan. Tungud hay bukun ti mayad ria nga bul-un ang pagkaun kang mga bata kag itablug sa mga ayam." 28 Pero nagsabat ang bayi, "Huud, Ginoo, pero bisan gani ang mga ayam sa idalum kang lamesa nagakaun man kang uyang nga pagkaun kang mga kabataan." 29 Gani nagkuon si Jesus kana, "Tungud kang sabat mo nga dya, makauli run ikaw. Naggwa run ang malaot nga ispirito sa imong bata." 30 Nag-uli ang bayi kag nakita na ang anang bata nga nagabatang sa katre kag ang malaot nga ispirito naggwa run. 31 Dayon, naghalin si Jesus sa mga lugar nga sakup kang Tiro kag nag-agi tana sa Sidon kag sa mga lugar nga sakup kang Decapolis paagto sa Linaw kang Galilea. 32 May mga tawo nga nagdara kana kang sangka tawo nga bungul kag pukol maghambal kag nagpakitluoy sanda kay Jesus nga tungtongan na dya kang anang alima. 33 Gani gindara ni Jesus ang tawo nga dya parayu sa karak-an nga sandahanun lang. Ginbutang na ang anang mga tudlo sa talinga kang tawo nga dya kag nagdupra tana kag ginpalhit ang anang dura sa dila kang tawo. 34 Nagtangra si Jesus sa langit, nanghayhay kag nagkuon kana, "Effata," nga kon sayudon, "Magbukas kaw!" 35 Lagi-lagi nag-anting ang paramatin-an kang tawo nga dya kag nabuul ang anang pagkapukol kag maathag run tana maghambal. 36 Dayon, ginmandoan sanda ni Jesus nga indi gid nanda dya pagpanugid bisan kay sin-o. Pero kon diin pa nga gindumilian sanda, tapat pa gani nga ginpanugid nanda dya. 37 Kag ang tanan nga mga nakabati ka dya natingala gid ka mayad nga nagakuon, "Mayad gid ang tanan nga anang mga ginpanghimo. Maayad na bisan ang bungul kag mapahambal na ang apa!" 1 Sa amo man to nga mga inadlaw tama ruman ka duro nga mga tawo ang nagtiriripon. Kang nawad-an run kang pagkaun ang mga tawo, gintawag ni Jesus ang anang mga disipulo nga magparapit kana kag nagkuon, 2 "Nangir-o gid takun sa mga tawo nga dya tungud hay tatlo run ka adlaw nga nagsagad sanda ka imaw kanakun, kag kar-on wara run sanda ti makaun. 3 Ti kon pauliun ko sanda nga wara ti sulud ang andang busong, magakaralipung sanda sa dalanun tungud hay ang iba kananda ka dya rayu pa ang andang ginhalinan." 4 Nagsabat ang anang mga disipulo, "Sa diin bay kita mabuul kang pagkaun rugya sa kayanakan para ipakaun sa mga tawo nga dya?" 5 Namangkot si Jesus kananda, "Pira ka bilog ang inyo tinapay dyan?" Nagsabat nanda, "Pito!" 6 Ginsugo ni Jesus ang mga tawo nga magpurungko sa lupa, kag ginbuul na ang pito ka bilog nga tinapay. Nagpasalamat tana sa Dios, dayon ginpamihak-pihak na dya kag gintugro sa anang mga disipulo para ipanagtag sa mga tawo. Ginhimo man nanda dya. 7 May pirambilog man sanda nga mga magagmay nga isda. Ginpasalamatan na man dya kag nagsugo nga ipanagtag dya sa mga tawo. 8 Nakakaun sanda tanan kag nagkarabusog. Ginpanipon kang mga disipulo ang nabilin nga ginpamihak-pihak kag pito ka mga alat nga buta ang andang natipon. 9 Mga apat ka libo ka mga tawo ang nagkaun. 10 Pagkatapos kato, ginpapanaw ni Jesus ang mga tawo, kag lagi-lagi nagsakay tana sa baruto imaw kang anang mga disipulo kag mag-agto sa lugar nga ginatawag Dalmanuta. 11 May mga Fariseo nga nag-aragto kay Jesus kag nagpakigbais kana. Gusto gid nanda nga tirawan si Jesus, gani nga nagpangayo sanda nga maghimo tana kang milagro sa pagpamatuod nga sa Dios tana maghalin. 12 Nagpanghayhay si Jesus kag nagkuon, "Andut nga ang mga tawo sa kadya nga panag-on nagapangita kang milagro? Sa pagkamatuod, sugidan ko kamo, indi gid pagpakitaan kang milagro ang henerasyon nga dya." 13 Ginbayaan sanda ni Jesus kag nagsakay sa baruto kag magtabok sa pihak kang linaw. 14 Kar-on, ang mga disipulo ni Jesus nalipat magdara kang tinapay kag sambilog lang ang dara nanda sa baruto. 15 Ginpaandaman sanda ni Jesus, "Mag-andam gid kamo sa tapay kang mga Fariseo kag sa tapay ni Herodes." 16 Naghambalanay ang mga disipulo, "Ginhambal na ria tungud hay wara kita ti dara nga tinapay!" 17 Naman-an ni Jesus ang andang ginahambalan gani nga ginpamangkot na sanda, "Andut nga ginahambalan ninyo nga wara kamo ti dara nga tinapay? Wara pa gihapon haw kamo makamaan ukon makaintiende? Kulang pa gihapon haw ang inyo paghangup? 18 May mga mata man kabay kamo, andut haw nga indi kamo makakita? Kag may mga talinga man kabay kamo, ti andut haw nga indi kamo makabati? Nalipat run kamo haw? 19 Kang ginpamihak-pihak ko ang lima ka bilog nga tinapay para sa lima ka libo, pira pa haw ka alat nga buta kang sobra nga ginpamihak-pihak nga pagkaun ang natipon ninyo?" Nagsabat sanda, "Napulo'g darwa!" 20 "Kag kang ginpamihak-pihak ko ang pito ka bilog nga tinapay para sa apat ka libo, pira pa ka alat nga buta kang sobra nga ginpamihak-pihak nga pagkaun ang natipon?" Kuon nanda, "Pito!" 21 Gani ginpamangkot sanda ni Jesus, "Ti, andut sa ano haw nga indi pa angud kamo makahangup?" 22 Nagdungka sanday Jesus sa Betsaida. May mga tawo nga nagdara kana kang sangka bulag kag nagpakitluoy sanda kana nga itandugun na ang bulag nga dya. 23 Gindapit ni Jesus ang bulag kag tuytoyan paggwa sa baryo. Gindupraan na ang mga mata kang bulag kag gintungtongan na dya kang anang alima, kag ginpamangkot, "Ti, may makita kaw run?" 24 Naglantaw ang tawo kag magsabat, "Huud, makita ko ang mga tawo pero daw pareho sanda kang mga kahoy nga nagaparanaw." 25 Ginbutang liwan ni Jesus ang anang alima sa mga mata kang bulag nga dya. Kag nagmulalung gid tana ka mayad kag nagbalik ang anang panuruk kag makita na run gid ka athag ang tanan. 26 Ginpauli tana ni Jesus kag ginkun-an, "Indi kaw run magbalik rugto sa baryo!" 27 Nag-agto si Jesus kag ang anang mga disipulo sa mga kabaryohanan kang Cesarea Filipos. Sa dalanun, ginpamangkot ni Jesus ang anang mga disipulo, "Abi, sugidi ninyo ako, para sa mga tawo sin-o ako?" 28 Nagsabat sanda, "May mga nagakuon nga ikaw si Juan nga Manugbawtiso. Ang iba ruman tana nagakuon nga ikaw si Elias. Kag ang iba pa gid tana nagakuon nga isara ikaw sa mga propeta." 29 Ginpamangkot sanda ni Jesus, "Para tana kaninyo, sin-o ako?" Nagsabat si Pedro, "Ikaw amo ang Cristo!" 30 Dayon ginmandoan sanda ni Jesus, "Indi gid ninyo pagpanugid sa bisan kay sin-o ang nahanungud kanakun!" 31 Dayon nagpanudlo si Jesus kananda nga ang Anak kang Tawo kinahanglan nga mag-agum kang duro nga mga pag-antos, pagasikwayun tana kang mga kamal-aman kag kang mga pangulo kang kaparian kag kang mga manunudlo kang Kasugoan. Pagapatyun tana pero pagkatapos kang tatlo ka adlaw mabanhaw tana. 32 Maathag gid ang paghambal ni Jesus ka dya kananda. Gani gindara tana ni Pedro sa uruunahan kag ginsabdung. 33 Pero nagbalikid si Jesus kag ginturuk na ang iba nga mga disipulo kag ginsabdung si Pedro, "Parayu ikaw kanakun, Satanas! Ang imong panghuna-huna bukun ti sa Dios maghalin kundi sa tawo!" 34 Dayon, gintawag ni Jesus ang mga tawo imaw kang anang mga disipulo kag nagkuon, "Ang bisan sin-o nga gusto magsunod kanakun kinahanglan nga indi na pagpasulabihun ang anang kaugalingun, kag magpas-an kang anang kros kag magsunod kanakun. 35 Tungud hay ang bisan sin-o nga nagatipig kang anang kabuhi, maduraan ka dya. Pero ang bisan sin-o tana nga magdura kang anang kabuhi tungud kanakun kag sa Mayad nga Balita amo ang makaangkun kang kabuhi nga wara ti katapusan. 36 Tungud hay ano gid bala ang pulos kon maangkun kang tawo ang bilog nga kalibutan pero maduraan tana kang kabuhi? 37 Ano ang mabaylo kang tawo agud nga maangkun na liwan ang anang kabuhi? Wara gid. 38 Gani, ang bisan sin-o nga magakahuya kanakun kag kang akun mga pulong sa mga tawo nga nagtalikod sa Dios kag malaot sa kadya nga panag-on, ikahuya man tana kang Anak kang Tawo sa anang pagbalik nga may himaya kang anang Amay imaw kang balaan nga mga anghel." 1 Kag nagkuon pa gid si Jesus, "Sa pagkamatuod sugidan ko kamo, may iba nga nagatirindug rugya nga indi mapatay hasta nga makita nanda ang paghari kang Dios nga may gahum." 2 Pagkaligad kang anum ka adlaw, gin-imaw ni Jesus sanday Pedro kag ang magbugto nga si Santiago kag Juan kag nagtukad sanda sa sangka mataas nga bukid nga sandahanun lang. Samtang nagaturuk sanda kay Jesus, nakita nanda nga nagbaylo ang anang dagway. 3 Ang anang bayo nagbanaag sa ka puti nga tama ka makasirilaw nga wara ti bisan sin-o sa kalibutan nga makapaputi kang pareho ka dya. 4 Nakita nanda si Elias imaw ni Moises nga nagapakig-istorya kay Jesus. 5 Kag nagkuon si Pedro kay Jesus, "Maestro, mayad gid nga rugya kita! Mahimo kami kang tatlo ka karakamalig, ang isara para kanimo, ang isara tana para kay Moises kag ang isara pa gid para kay Elias." 6 Wara tana kamaan kon ano ang anang hambalun tungud hay sobra gid ang andang kahadluk. 7 Dayon, ginlikupan sanda kang panganod, kag may limug nga halin sa panganod nga nagakuon, "Amo dya ang akun hinigugma nga Anak, pamatii ninyo tana." 8 Sa hinali, kang magturuk sanda sa palibot, wara run sanda ti nakita nga imaw nanda magluwas lang kay Jesus. 9 Kang nagapadulhog run sanda sa bukid, ginmandoan sanda ni Jesus nga indi gid nanda pagpanugid sa bisan kay sin-o ang andang nakita, hasta nga ang Anak kang tawo mabanhaw halin sa mga minatay. 10 Gani ginhipsan lang nanda dya. Pero nagpinamangkotanay sanda kon ano ang buut hambalun kang anang ginkuon nga pagkabanhaw halin sa mga minatay. 11 Kag ginpamangkot nanda si Jesus, "Andut haw nga nagakuon ang mga manunudlo kang Kasugoan nga kinahanglan magauna ka abot si Elias?" 12 Nagsabat tana kananda, "Matuod gid man nga magauna ka abot si Elias sa pag-aman kang tanan nga mga butang. Kag andut haw nga ginakuon sa Kasulatan nga ang Anak kang Tawo kinahanglan nga mag-agum kang duro nga mga pag-antos kag pagasikwayun? 13 Pero ginakuon ko kaninyo nga nag-abot run si Elias kag ginhimo nanda kana kon ano ang gusto nanda himoon, suno sa nasulat sa kasulatan nahanungud kana." 14 Kang nakabalik run sanday Jesus sa iba nga mga disipulo, nakita nanda nga napalibotan sanda kang tama ka duro nga mga tawo, kag nagapakigbais kananda ang mga manunudlo kang kasugoan. 15 Pagkakita kang mga tawo kay Jesus, natingala gid sanda ka mayad, kag nagdinalagan sanda sa pag-abi-abi kana. 16 Nagpamangkot si Jesus sa anang mga disipulo, "Ano ang ginapakigbais ninyo kananda?" 17 Nagsabat ang sangka tawo halin sa karak-an, "Maestro, gindara ko ang akun bata nga laki rugya kanimo tungud hay nasab-an tana kang malaot nga ispirito nga amo ang nagpaapa kana. 18 Kada aboton tana, ginalampus tana kang malaot nga ispirito. Dayon, nagaburora ang anang ba-ba kag nagabagrut ang anang mga unto kag nagatiskug tana. Ginpangabay ko ang imong mga disipulo nga paggwaun nanda ang malaot nga ispirito, ugaring indi man sanda makasarang." 19 Nagkuon si Jesus kananda, "Kamo nga mga tawo sa kadya nga panag-on wara gid kamo ti pagtoo! Hasta san-o pa ayhan nga magapakig-imaw ako kaninyo? Hasta san-o pa ayhan ang akun pag-agwanta kaninyo? Dar-a rugya kanakun ang bata!" 20 Kag gindara nanda kana ang bata. Kang makita kang malaot nga ispirito si Jesus, ginpakudug na lagi ang bata. Natumba dya sa lupa kag nagligid-ligid nga nagaburora ang anang ba-ba. 21 Ginpamangkot ni Jesus ang tatay kang bata, "Halin pa kan-o nga nagatulad tana karia?" Nagsabat ang tatay, "Halin pa ria kang bata pa tana. 22 Masami nga ginatablug na dya sa kalayo kag itagbung sa tubig agud nga mapatay. Gani kon makasarang ikaw, maluoy ikaw kanamun, kag buligi man kami." 23 Nagsabat si Jesus, "Ano ang buut mo hambalun kang, 'kon makasarang kaw?' Ang tanan nga butang mahimo gid sa tawo nga may pagtoo." 24 Lagi-lagi nagsinggit ang tatay kang bata, "Nagatuo ako pero kulang pa. Buligi ako sa kakulangan ko nga dya." 25 Kag kang matalupangdan ni Jesus nga ang mga tawo nagadinagusu run paagto kananda, ginmandoan na ang malaot nga ispirito, "Ikaw nga malaot nga ispirito nga nagapabungul kag nagapaapa, ginamandoan ko ikaw nga maggwa kana kag indi run gid magbalik liwan kana!" 26 Nagsinggit ang malaot nga isipirito kag ginpakudug ka mayad ang bata kag naggwa. Ang bata daw sa bangkay run kon turukun, gani nga ang kalabanan sa mga tawo nagkuon, "Patay run ria!" 27 Pero ginkaptan ni Jesus sa alima ang bata kag ginbuligan dya nga makatindug, kag nagtindug dya. 28 Kang makasulud run sanday Jesus sa balay kag kang sandahanun run lang, ginpamangkot tana kang anang mga disipulo, "Andut nga indi tamun haw ka sarang magtabog kang malaot nga ispirito nga to?" 29 Nagsabat si Jesus kananda "Indi nyo gid man masarangan nga itabogon ang amo to nga sahi kang malaot nga ispirito kon bukun ti paagi sa pangamuyo." 30 Naghalin sanday Jesus sa lugar nga to kag nag-agi sa Galilea. Indi malyag si Jesus nga may makamaan kon diin tana, 31 tungud hay nagapanudlo tana sa anang mga disipulo nga ang Anak kang Tawo igatugyan sa alima kang mga tawo. Pagapatyun nanda tana pero sa ikatlo nga adlaw mabanhaw tana. 32 Pero wara nanda mahangpi ang buut hambalun kang ginapanudlo na nga dya kag nahadluk man sanda mamangkot kana. 33 Nag-abot sanda sa Capernaum. Kag kang sa balay run si Jesus ginpamangkot na ang anang mga disipulo, "Ano ang ginabaisan ninyo sa dalanun?" 34 Pero naghipus lang sanda tungud hay kang rugto sanda sa dalanun nagabinaisay sanda kon sin-o gid kananda ang labaw sa tanan. 35 Nagpungko si Jesus kag gintawag na ang napulo'g darwa na ka disipulo kag nagkuon kananda, "Ang bisan sin-o nga gusto mangin una, kinahanglan nga mangin urihi tana sa tanan kag mangin alagad kang tanan." 36 Dayon, nagbuul tana kang sangka bata kag ginpatindug sa tunga nanda. Ginsabak na dya kag nagkuon kananda, 37 "Ang bisan sin-o nga magabaton sa sangka bata nga pareho ka dya tungud sa akun ngaran, nagabaton kanakun. Kag ang bisan sin-o nga nagabaton kanakun, bukun ti ako ang anang ginabaton kundi ang nagpadara kanakun." 38 Nagkuon si Juan kay Jesus, "Maestro, may nakita kami nga tawo nga nagapanabog man kang demonyo nga ginagamit ang imo ngaran kag gintapna namun tana tungud hay bukun tana ti kaimaw natun." 39 Pero nagsabat si Jesus, "Indi ninyo tana pagtapnaa tungud hay wara ti bisan sin-o nga nagahimo kang makatiringala nga butang sa akun ngaran kag dayon maghambal kang sayud nahanungud kanakun. 40 Tungud hay ang bisan sin-o nga wara nagakontra kanatun kadampig natun. 41 Sugidan ko kamo, ang bisan sin-o nga magapainum kaninyo kang tubig tungud hay ana kamo ni Cristo magabaton gid tana kang padya." 42 "Ang bisan sin-o nga mangin kabangdanan nga makasala ang isara sa mga kabataan nga dya, mas mayad pa nga pamatohan ang anang liug kang bahul nga garalingan nga bato kag itagbung sa dagat. 43 Gani kon ang imong alima amo ang mangin kabangdanan kang imong pagpakasala, utda dya. Mayad pa nga makaagum ikaw kang kabuhi nga wara ti katapusan nga sampihak ang imong alima sangsa darwa ang imong alima kag sa impyerno ikaw maagto, rugto sa kalayo nga wara ti katapusan ang anang pagdaba-daba, 44 [nga sa diin ang mga ulod wara nagakapatay kag ang kalayo wara ti katapusan ang anang pagdaba-daba.] 45 Kag kon ang imong kahig amo ang mangin kabangdanan kang imong pagpakasala, utda dya. Mayad pa nga makaagum ikaw kang kabuhi nga wara ti katapusan nga sampihak ang imong kahig sangsa darwa ang imong kahig kag itablug ikaw sa impyerno, 46 [nga sa diin ang mga ulod wara nagakapatay kag ang kalayo wara ti katapusan ang anang pagdaba-daba.] 47 Kag kon ang imong mata amo ang mangin kabangdanan kang imong pagpakasala, lukita dya. Mayad pa nga magpasakup ikaw sa paghari kang Dios nga sampihak ang imong mata sangsa timbang ang imong mata kag itablug ikaw sa impyerno, 48 nga sa diin ang mga ulod wara nagakapatay kag ang kalayo wara ti katapusan ang anang pagdaba-daba. 49 "Tungud hay ang kada isara pagapaputliun paagi sa kalayo pareho kang haralad nga ginaasinan. 50 "Mapuslanun ang asin pero kon madura run gani ka dya ang anang kapait, paano mo pa dya maggamit sa pag-unaw? "Mangin pareho kamo kang asin nga mapuslanun; magpakighidait kamo sa isara kag isara." 1 Pagkatapos karia, naghalin si Jesus sa lugar nga to kag mag-agto sa mga lugar nga sakup kang Judea kag sa tabok kang suba kang Jordan. Tama ruman ka duro nga mga tawo ang nagtiripon kana kag ginpanudloan na sanda suno sa anang kinaandan. 2 May mga Fariseo nga nagparapit kay Jesus agud tirawan tana. Nagpamangkot sanda kana, "Sugidi kami, ginatugot bala sa kasugoan nga bulagan kang bana ang anang asawa?" 3 Nagsabat si Jesus, "Ano haw ang sugo ni Moises kaninyo?" 4 Nagkuon sanda, "Nagtugot si Moises nga ang bana maghimo kang kasulatan kang pagbulaganay sa anang asawa, kag dayon pahalinun na." 5 Pero nagkuon si Jesus kananda, "Ginsulat ni Moises ang sugo nga dya tungud hay mga awut kamo ti ulo. 6 Pero halin kang pagtuga kang kalibutan, 'ang Dios nagtuga kananda nga laki kag bayi.' 7 'Tungud ka dya ang laki magabiya sa anang tatay kag nanay kag magtingub sa anang asawa, 8 kag sanda nga darwa mangin isara.' Gani bukun run sanda ti darwa kundi isara run lang. 9 Gani, ang gintingub run kang Dios indi dapat nga ibulagun kang bisan sin-o." 10 Kang sa balay sanda run, namangkot ang mga disipulo kana nahanungud sa mga butang nga dya. 11 Nagkuon tana kananda, "Ang bisan sin-o nga magabulag sa anang asawa kag mangasawa liwan kang iba, dya nga tawo nakasala kang pagpanginbayi batok sa anang una nga asawa. 12 Sa amo man, ang bayi nga magabulag sa anang bana kag mamana liwan kang iba, nakasala man tana kang pagpanginlaki." 13 Kar-on, may mga tawo nga nagpangdara kay Jesus kang mga magagmay nga mga bata agud nga matungtongan na sanda kang anang alima. Pero ginsaway sanda kang mga disipulo. 14 Ugaring kang makita dya ni Jesus, nag-ugut tana kag ginhambalan na ang mga disipulo, "Pabay-i lang ninyo ang mga bata nga magparapit kanakun kag indi ninyo sanda pagpunggi, tungud hay ang pagaharian kang Dios amo ang mga tawo nga pareho kananda. 15 Sugidan ko kamo, ang bisan sin-o nga indi magbaton kang paghari kang Dios pareho kang mga bata nga dya indi makapasakup rugya ka dya." 16 Kag ginpangsabak na ang mga bata kag gintungtongan na kang anang alima ang kada isara kananda kag ginbindisyonan. 17 Kang manugpanaw run si Jesus, may sangka tawo nga nagdalagan parapit kana kag nagluhod sa anang atubang kag nagpamangkot, "Mayad nga Maestro, ano bala ang akun dapat himoon agud to nga makaangkun ako kang kabuhi nga wara ti katapusan?" 18 Nagkuon si Jesus kana, "Andut haw nga ginatawag mo ako nga mayad? Wara gid ti iba nga mayad kundi ang Dios gid lang. 19 Naman-an mo run kon ano ang ginakuon sa kasugoan: 'Indi ikaw magpatay, indi ikaw magpakighilawas, indi ikaw magpanakaw, indi ikaw magbutig sa imo pagtistigo, indi ikaw magpangdaya, kag tahuda ang imong tatay kag nanay.' " 20 Nagsabat ang tawo, "Maestro, natuman ko run ang tanan nga ria halin pa kang bata ako." 21 Ginturuk tana ni Jesus nga may pagpalangga, kag magkuon, "May sangka bagay pa nga nakulang kanimo. Panaw kag ibaligya ang imong mga pagkabutang kag ang kwarta ipanugro sa mga imol, kag makaangkun ikaw kang manggad sa langit, pagkatapos, balik ikaw rugya kag magsunod kanakun." 22 Pagkabati kang tawo ka dya, nasubuan gid tana ka mayad kag nagpanaw nga masinurub-un tungud nga tama gid tana ka manggaranun. 23 Dayon, nagturuk si Jesus sa palibot kag nagkuon sa anang mga disipulo, "Daw ano ka budlay para sa mga manggaranun nga tawo ang magpasakup sa paghari kang Dios." 24 Natingala gid ang mga disipulo sa mga ginpanghambal na nga dya. Pero nagkuon liwan si Jesus kananda, "Mga anak, tama gid ka budlay ang magpasakup sa paghari kang Dios. 25 Mas mahapus pa sa kamelyo ang mag-agi sa buho kang dagum sangsa manggaranun nga magpasakup sa paghari kang Dios." 26 Tungud ka dya, labi pa gid nga natingala ang mga disipulo, kag nagpinamangkotanay sanda, "Kon amo, sin-o run lang bay ang maluwas?" 27 Ginturuk sanda ni Jesus kag nagkuon, "Kon sa tawo indi gid dya mahimo, pero lain tana sa Dios, tungud hay ang tanan nga butang mahimo na." 28 Dayon nagkuon si Pedro, "Kami tamun, ginbayaan namun ang tanan kag nagsunod kanimo." 29 Nagsabat si Jesus, "Sugidan ko kamo, wara ti bisan sin-o nga nagbiya kang anang balay ukon mga kabugtoan ukon nanay ukon tatay ukon mga kabataan ukon mga kalupaan tungud kanakun kag sa Mayad nga Balita, 30 nga indi makabaton kang balus nga sanggatos ka pilo sa kadya nga mga panag-on--mga balay, mga kabugtoan, mga nanay, mga kabataan, kag mga kalupaan, imaw man ang mga paghingabot. Kag sa paraaboton nga mga panag-on makaangkun tana kang kabuhi nga wara ti katapusan. 31 Pero duro nga mga dungganun kadya ang mangin kubus sa urihi kag duro nga mga kubus kadya ang mangin dungganun sa urihi." 32 Sa dalanun sanday Jesus patukad sa Jerusalem, kag nagauna si Jesus sa anang mga disipulo. Natingala sanda, kag ang iba tana nga mga nagasurunod nahadluk. Gintipon ruman ni Jesus ang anang mga disipulo kag naghambal tana kananda nahanungud sa anang ginapaabot nga matabo kana. 33 Nagkuon tana, "Pamati kamo, nagatukad kita paagto sa Jerusalem nga sa diin ang Anak kang Tawo igatugyan sa mga pangulo kang Kaparian kag sa mga manunudlo kang kasugoan, kag sintensyahan nanda tana kang kamatayun kag itugyan sa mga bukun ti Judio. 34 Pagayagutaun nanda tana, dupraan kag hanoton kag pagapatyun; pero pagkatapos kang tatlo ka adlaw mabanhaw tana." 35 Nagparapit kay Jesus ang mga bata ni Zebedeo nga sanday Santiago kag Juan kag magkuon kana, "Maestro, may ipangabay raad kami kanimo nga himoon mo para kanamun." 36 Nagsabat si Jesus, "Ano raad haw ang gusto ninyo nga himoon ko para kaninyo?" 37 Nagsabat sanda, "Papungkoa kami sa tupad nimo kon maghari run ikaw; ang isara sa tuo nayon kag ang isara tana sa wala nayon." 38 Pero nagkuon si Jesus kananda, "Wara kamo kamaan kon ano ang inyo ginapangayo. Masarangan bala ninyo atubangun ang mga pag-antos nga akun pagaantoson? Masarangan man bala ninyo atubangun ang kamatayun nga akun pagaagumun?" 39 Nagsabat sanda, "Huud, masarangan namun!" Nagkuon si Jesus kananda, "Magaantos gid man kamo pareho kang akun pag-antos kag mapatay gid man kamo pareho kanakun. 40 Pero wara ako ti kinamatarung nga magpili kon sin-o ang magapungko sa akun tuo ukon wala, kundi ang Dios amo ang magatugro ka dya sa mga tawo nga anang gintigan-an." 41 Kang mabatian dya kang napulo ka disipulo, nag-ugut sanda kanday Santiago kag Juan. 42 Gani gintipon sanda ni Jesus kag ginkun-an, "Nakamaan kamo nga ang mga tawo nga ginakabig nga mga manugdumara kang mga bukun ti Judio, amo ang nagagahum kananda, kag ang nagapangulo kananda amo ang ginasunod nanda. 43 Pero bukun tana ti amo ria kaninyo. Sa baylo, kon sin-o kaninyo ang gusto nga mangin dungganun, kinahanglan nga mangin surugoon tana kang tanan, 44 kag kon sin-o man nga gusto mangin pangulo, kinahanglan nga mangin uripun tana kang tanan. 45 Tungud hay bisan ang Anak kang Tawo wara mag-abot sa kalibutan para alagadun kundi para mag-alagad kag magtugro kang anang kabuhi sa pagtubos kang duro." 46 Kar-on, nakaabot sanda sa Jerico, kag kang nagapagwa run si Jesus sa syudad nga to imaw kang anang mga disipulo kag kang tama ka duro nga mga tawo, may sangka bulag rugto nga nagapungko kag nagapakilimos sa binit kang dalan. Tana ka dya si Bartimeo nga bata ni Timeo. 47 Kang mabatian na nga si Jesus nga taga-Nazaret ang nagaagi, nagsinggit tana, "Jesus nga kaliwat ni David, maluoy ikaw kanakun!" 48 Duro nga mga tawo ang nagsaway kana kag ginkun-an tana nga maghipus. Pero gintudohan na pa gid gani nga singgit, "Kaliwat ni David, maluoy ikaw kanakun!" 49 Nagpundo si Jesus kag magkuon, "Tawga ninyo tana!" Kag gintawag nanda ang bulag kag ginkun-an, "Magkalipay ikaw; tindug dyan, hay ginapatawag na ikaw." 50 Gintablug na ang anang kunup kag magtindug dayon kag magparapit kay Jesus. 51 Ginpamangkot tana ni Jesus, "Ano haw ang gusto mo nga himoon ko kanimo?" Nagsabat ang bulag, "Maestro, gusto ko nga makakita." 52 Nagkuon si Jesus kana, "Panaw run. Ang imong pagtoo amo ang nag-ayad kanimo." Kato lagi makakita run tana kag nagsunod tana kay Jesus sa dalanun. 1 Kang nagahinamput run sanday Jesus sa Jerusalem marapit sa mga banwa kang Betfage kag Betania, rugto sa Bukid kang mga Olibo, ginsugo ni Jesus ang darwa na ka mga disipulo 2 nga nagakuon, "Agto kamo sa sunod nga baryo. Pag-abot ninyo rugto, may makita kamo nga sangka tinday nga asno nga nabangut kag wara pa gid masakyi. Hubadi ninyo dya kag dar-un rugya. 3 Kon may mamangkot gani kaninyo kon andut nga ginahimo ninyo ria, sabtun ninyo nga, 'Kinahanglan dya kang Ginoo kag ibalik na man dayon.' " 4 Gani nagpanaw sanda kag nakita nanda sa dalan ang sangka tinday nga asno nga nabangut sa pwertahan kang sangka balay, kag ginhubadan nanda dya. 5 Ang mga tawo rugto nga nagatirindug namangkot kananda, "Andut nga ginahubadan ninyo ang tinday nga ria?" 6 Nagsabat sanda suno sa ginkuon ni Jesus kananda, kag ginpabay-an sanda nga maghalin. 7 Gindara nanda ang tinday nga asno kay Jesus kag ginhapinan nanda kang andang mga kunup ang likod na ka dya kag nagsakay si Jesus rugya ka dya. 8 Duro nga mga tawo ang naghurumlad kang andang mga kunup sa dalan, samtang ang iba tana nagpanapas kang mga marabong nga sanga sa kaumahan kag ginpangladlad sa dalan. 9 Ang mga tawo nga nagauna kay Jesus kag ang mga nagasurunod kana nagasiringgit, "Hosanna! Pakamayadun ang nagaabot nga ginpadara kang Ginoo! 10 Pakamayadun ang magaabot nga ginharian kang atun ulang nga si David. Dayawun ang Dios sa kalangitan!" 11 Nagsulud si Jesus sa Jerusalem kag nag-agto tana sa templo kag nagpanghulung-hulung sa palibot. Tungud hay sirum run, naggwa si Jesus kag nag-agto sa Betania imaw kang napulo'g darwa ka mga disipulo. 12 Pagkadason nga adlaw, samtang nagapabalik sanday Jesus halin sa Betania, nakabatyag tana kang gutum. 13 May nakita tana sa unahan nga kahoy nga higera nga marabong ang anang mga dahon. Gin-agtonan na dya kag turukun kon may bunga. Pero kang maparapitan na run dya, nasapwan na nga puro lang man dya dahon tungud hay bukun pa ti tagburunga kang higera. 14 Gani ginkun-an na ang kahoy nga higera, "Halin kadya wara run gid ti may magkaun kang imong bunga." Ang ginkuon na nga dya nabatian kang anang mga disipulo. 15 Pagkaabot nanda sa Jerusalem, nagsulud si Jesus sa templo kag ginpanabog na ang mga nagapamaligya kag nagapamakal. Ginpamaliskad na ang mga lamesa kang mga manugbaylo kang kwarta kag ang mga purongkoan kang mga manugbaligya kang pating. 16 Gindumilian na ang bisan sin-o nga magdara kang bisan ano nga mag-agi sa templo. 17 Gintudloan na ang mga tawo, "Indi bala nga nasulat sa kasulatan nga nagkuon ang Dios 'Ang akun balay pagatawgun nga balay-parangamuyoan para sa tanan nga mga katawhan halin sa nagkalain-lain nga mga nasyon?' Pero ginhimo ninyo dya nga paranagoan kang mga takawan." 18 Nabatian dya kang mga pangulo kang kaparian kag kang mga manunudlo kang Kasugoan. Gani, nagpangita sanda kang paagi nga mapatay si Jesus. Nahadluk sanda kana tungud hay ang tanan nga mga tawo nanamian gid sa anang mga ginapanudlo. 19 Pagkasirum, naggwa sanday Jesus sa syudad. 20 Pagkaaga, samtang nagapanaw sanda sa dalanun, nakita nanda ang kahoy nga higera nga laya run hasta gid sa anang mga gamot. 21 Nadumduman ni Pedro ang natabo kag nagkuon tana kay Jesus, "Maestro, turuka bala, ang kahoy nga higera nga imo ginsumpa laya run!" 22 Nagkuon si Jesus kananda, "Magtoo kamo sa Dios! 23 Sugidan ko kamo, ang bisan sin-o nga magkuon sa bukid nga dya nga maghalin kag magsaylo sa dagat, kag wara nagapangduha-duha sa anang tagipusoon kundi nagatuo nga ang anang ginkuon matabo gid, matuman gid dya. 24 Gani ginakuon ko kaninyo nga kon mangamuyo gani kamo sa pagpangayo kang bisan ano nga butang, magtuo kamo nga inyo run dya nabaton kag maangkun gid ninyo dya. 25 Sa tion nagapangamuyo kamo, kon may ginalainan kamo kang buut patawara anay ninyo tana agud to nga ang inyo Amay sa langit magapatawad man kaninyo sa inyo mga kasal-anan. 26 Pero kon indi gani kamo magpatawad sa iba, indi man kamo pagpatawarun kang inyo Amay sa langit." 27 Nag-abot ruman sanday Jesus sa Jerusalem kag kang nagapanaw tana sa templo, ginparapitan tana kang mga pangulo kang kaparian, mga manunudlo kang Kasugoan kag kang mga kamal-aman. 28 Ginpamangkot nanda si Jesus, "Ano ang imo awtoridad sa pagpanghimo kang dya nga mga butang? Kag sin-o ang nagtugro kanimo kang awtoridad sa paghimo ka dya?" 29 Nagkuon si Jesus kananda, "May pamangkot man ako kaninyo; sabta ninyo ako, kag isugid ko kaninyo kon ano ang akun awtoridad sa paghimo kang dya nga mga butang. 30 Sugidi ninyo ako, sa diin naghalin ang awtoridad ni Juan sa pagpangbawtiso, sa Dios bala ukon sa tawo?" 31 Kag nagbinaisay sanda nga nagakuon, "Kon magkuon kita nga sa Dios maghalin, makuon tana nga, 'Andut nga wara kamo magpati kana?' 32 Pero kon magkuon kita nga 'Sa tawo maghalin...' " (Nahadluk sanda sa mga tawo tungud hay ginakilala kang mga tawo nga si Juan matuod nga propeta.) 33 Gani nagsabat sanda kay Jesus, "Wara tamun kamaan." Kag ginkun-an man sanda ni Jesus, "Indi ko man pag-isugid kaninyo kon ano ang akun awtoridad sa paghimo kang dya nga mga butang." 1 Naghambal si Jesus sa mga tawo paagi sa mga paraanggidan, "May sangka tawo nagtanum kang ubas sa anang uma. Ginkudalan na dya palibot kag nagkutkot tana kang buho para purugaan kang ubas. Nagpatindug man tana kang mataas nga barantayan. Pagkatapos, ginpaagsa na ang anang ubasan kag nagpanaw sa iba nga lugar. 2 Kang pag-abot kang tag-arani kang ubas, nagpadara tana kang anang surugoon sa mga agsador sa pagbuul kang anang huray sa patubas. 3 Pero gindakup kang mga agsador ang surugoon kag ginbakol nanda dya kag ginpabalik nga wara gid ti dara. 4 Dayon nagsugo liwan ang tag-iya kang lain nga surugoon. Ginlampusan dya kang mga agsador sa ulo kag ginpakahuy-an. 5 Nagsugo pa gid tana kang sangka surugoon pero ginpatay nanda dya. Amo man dya ang natabo sa iba pa gid nga mga surugoon nga anang ginpadara. Ang iba ginpamakol nanda kag ang iba tana ginpamatay. 6 Isara run lang ang nabilin nga sarang na mapadara; ang anang pinalangga nga bata. Kang urihi, ginpadara na ang anang bata kananda. Nagkuon tana sa anang kaugalingun, 'Tahaun gid nanda ang akun bata!' 7 Pero nagmunohay ang mga agsador, 'Dyaay ang manunubli! Dali, patyun natun tana agud to nga mangin atun run ang anang paranubliun!' 8 Gani gindakup nanda dya kag ginpatay, kag gintablug sa gwa kang ubasan. 9 "Kar-on, ano bay ang himoon kang tag-iya kang ubasan? Agtonan na kag pamatyun ang mga agsador kag ipaagsa na sa iba ang anang ubasan. 10 Wara bala ninyo mabasa ang bahin kang kasulatan nga dya? 'Ang bato nga wara maluyagi kang mga manughimo kang balay, amo pa ang nangin pinakapamusod nga bato. 11 Ang Ginoo ang naghimo ka dya kag tama gid dya ka makatiringala!' " 12 Gintinguhaan kang mga pangulo kang mga Judio nga dakpun si Jesus tungud hay naman-an nanda nga sanda ang ginatumud sa paraanggidan nga dya. Pero nahadluk sanda sa mga tawo gani ginbayaan nanda tana kag maghalin. 13 May mga Fariseo kag mga sumuronod ni Herodes nga ginpaagto nanda kay Jesus agud dakup-dakupun tana paagi sa anang mga hambal. 14 Nagparapit sanda kana kag nagkuon, "Maestro, naman-an namun nga nagahambal ikaw kang matuod kag wara ikaw nagapadara-dara sa tawo tungud hay wara ikaw ti pinilian. Kag ginatudlo mo kon ano ang kabubut-un kang Dios sa tawo. Kar-on, ginatugot bala kang Kasugoan ang magbayad kang buwis sa Emperador kang Roma, ukon wara? 15 Dapat bala nga magbayad kita ukon indi?" Pero naman-an ni Jesus nga nagapakuno-kuno lang sanda, gani nagkuon tana kananda, "Andut haw nga ginadakup-dakup ninyo ako? Taw-i ninyo ako kang sangka kwarta nga pilak, kag turukun ko." 16 Gintugroan nanda tana. Kag ginpamangkot sanda ni Jesus, "Kay sin-o itsura kag ngaran ang nabutang rugya?" Nagkuon sanda kana, "Ana kang Emperador!" 17 Gani nagkuon si Jesus kananda, "Itugro ninyo sa Emperador ang para sa Emperador kag itugro ninyo sa Dios ang para sa Dios." Kag natingala gid sanda kana. 18 May mga Saduceo nga nag-agto kay Jesus. Sanda ka dya wara nagapati nga may pagkabanhaw. Namangkot sanda kay Jesus, 19 "Maestro, nagsulat si Moises para kanatun nga, 'Kon mapatay ang sangka tawo kag mabilin ang anang asawa nga wara sanda ti bata, kinahanglan nga pangasaw-un kang bugto kang napatay ang balo agud to nga makapamata sanda para sa napatay.' 20 May pito ka magburugto nga laki. Nangasawa ang kagurangnan kag napatay nga wara ti bata. 21 Ginpangasawa kang ikarwa nga bugto ang balo, kag napatay man dya nga wara sanda ti bata. Amo man ria ang natabo sa ikatlo nga bugto. 22 Tanan sanda nga pito nagpangasawa sa bayi kag napatay nga wara sanda ti bata. Kang urihi run, napatay man ang bayi. 23 Kar-on, sa adlaw nga ang mga patay banhawun, sa kay sin-o tana asawa tungud hay sanda nga pito nakapangasawa kana?" 24 Nagkuon si Jesus kananda, "Nagsayup gid kamo tungud hay wara kamo nakamaan kang ginakuon sa kasulatan ukon kang gahum kang Dios. 25 Tungud hay kon banhawun run gani ang mga patay, indi run sanda ka dya mag-arasawahay; mangin pareho run sanda kang mga anghel sa langit. 26 Kar-on, kon parte ruman tana sa pagkabanhaw kang mga patay, wara ninyo haw mabasahi sa libro ni Moises sa mga dinalan nahanungud sa nagadaba-daba nga purongpong? Nasulat rugto nga naghambal ang Dios kay Moises, 'Ako ang Dios ni Abraham, ang Dios ni Isaac, kag ang Dios ni Jacob.' 27 Bukun tana ti Dios kang mga patay kundi kang mga buhi. Gani, sayup gid kamo." 28 May sangka manunudlo kang kasugoan rugto nga nakabati kang andang pagbinaisay. Natalupangdan na nga mayad ang pagsabat ni Jesus kananda. Gani nagparapit tana kay Jesus kag namangkot, "Ano bala nga sugo ang labing importante sa tanan?" 29 Nagsabat si Jesus, "Amo dyaay ang labing importante nga sugo, 'Pamati, Israel, ang Ginoo nga atun Dios, tana gid lang ang Ginoo; 30 higugmaun mo ang Ginoo nga imo Dios sa bug-os nimo nga tagipusoon, sa bug-os nimo nga kalag, sa bug-os nimo nga panghuna-huna kag sa bug-os nimo nga ikasarang.' 31 Ang ikarwa amo dyaay, 'Higugmaun mo ang imo isigka-tawo pareho kang imo paghigugma sa imong kaugalingun.' Wara run ti iba pa nga sugo nga makalabaw sa darwa nga dya." 32 Nagsabat ang manunudlo kang kasugoan, "Igsakto ikaw, Maestro. Matuod gid ang imong ginkuon nga isara lang ang Dios kag wara run gid ti iba magluwas kana. 33 Kag higugmaun tana sa bug-os nga tagipusoon, sa bug-os nga panghuna-huna kag sa bug-os nga ikasarang. Kag higugmaun man kang tawo ang anang isigka-tawo pareho kang anang paghigugma sa anang kaugalingun. Dya tanan labing importante sangsa paghalad kang mga sinunog nga sapat kag kang iba pa nga mga haralad sa Dios." 34 Nakita ni Jesus nga maaram tana magsabat, gani ginkun-an na dya, "Marapit run ikaw nga magpasakup sa paghari kang Dios." Pagkatapos ka dya wara run ti nangahas nga magpamangkot kay Jesus. 35 Samtang nagapanudlo si Jesus sa templo, namangkot tana, "Paano makakuon ang mga manunudlo kang Kasugoan nga ang Mesias kaliwat ni David? 36 Si David mismo nagkuon paagi sa pagtuytoy kang Balaan nga Ispirito, 'Ang Ginoo nagkuon sa akun Ginoo, Pungko ikaw sa akun tuo nayon hasta nga mapyerde ko ang imong mga kaaway.' 37 Si David mismo nagtawag kana nga Ginoo, gani paano bay nga nangin kaliwat tana ni David?" Malipayun nga nagpamati kana ang tama ka duro nga mga tawo. 38 Sa anang pagpanudlo nagkuon si Jesus, "Mag-andam kamo sa mga manunudlo kang kasugoan. Nanamian sanda ka dya maglagaw-lagaw nga nagabayo kang malabug, kag bugnohon nga may pagtahod kang mga tawo sa tindahan. 39 Gusto gid nanda magpungko sa mga importante nga purongkoan sa mga sinagoga kag sa mga purongkoan sa tabadan nga gintigana para sa mga dungganun nga tawo. 40 Ginapamuul nanda ang mga pagkabutang kang mga bayi nga balo kag ginatabon-tabonan lang nanda ang andang mga malain nga ginahimo kang mga malawid nga pagpangamuyo. Mas tama gid ka budlay nga silot ang andang maaguman." 41 Nagpungko si Jesus sa atubang kang burutangan kang kwarta sa templo. Ginaturuk na ang raku nga mga tawo nga nagahulog kang andang kwarta sa burutangan. Raku nga mga manggaranun ang naghurulog kang daragkul nga kantidad. 42 Dayon may nag-abot nga sangka imol nga bayi nga balo kag naghulog kang darwa ka metal nga sinsilyo nga nagatumbas kang gamay nga kwarta. 43 Gintawag ni Jesus ang anang mga disipulo kag nagkuon kananda, "Sugidan ko kamo nga mas bahul pa ang ginhulog kang imol nga bayi nga dya sangsa tanan nga naghulog kang kwarta. 44 Tungud hay ang iba nga to naghulog kang sobra sa andang manggad pero ang bayi tana nga dya bisan sa anang kaimolon gintugro na ang anang tanan, nga amo run lang ang nabilin nga anang pangabuhian." 1 Samtang nagapagwa si Jesus sa templo, ang isara sa anang mga disipulo nagkuon kana, "Turuka bala Maestro, tama gid ka nami gid kang mga bato kag ka daragkul kang mga balay!" 2 Nagsabat si Jesus kana, "Nakita mo ang daragkul nga mga balay nga dya? Wara gid ti bisan sangka bato nga mabilin nga nagasampaw sa isara; marumpag gid dya tanan." 3 Kang nagapungko si Jesus sa pagpanudlo rugto sa Bukid kang mga Olibo nga sa diin lantawun ang templo, nagparapit kana sanday Pedro, Santiago, Juan kag Andres kag nagpamangkot nga sandahanun lang, 4 "Sugidi kami, san-o bala dya matabo kag ano bala ang mga paratandaan nga matuman run ang tanan nga dya?" 5 Nagkuon si Jesus kananda, "Mag-andam kamo nga indi kamo mapatalang ni bisan sin-o. 6 Duro nga mga tawo ang magaturohaw nga magapakuno-kuno nga sanda amo ang Cristo kag duro ang mapatalang. 7 Kon makabati gani kamo kang mga ginahud kang gyera kag kang mga balita nga may gyera sa marayu, indi kamo magkahadluk. Ang mga butang nga dya kinahanglan nga matabo gid, pero bukun pa ti amo ria ang katapusan kang tanan. 8 Tungud hay magairinaway ang mga nasyon kag amo man ang mga ginharian. May mga linog sa nagkalain-lain nga lugar kag magaabot ang taggurutum. Pero dya umpisa pa lang nga daw pareho kang una nga pagpakutuy kang manugbata. 9 "Kamo mismo mag-andam man tungud hay pagadakpun kamo kag itugyan sa mga hukmanan. Pagahanoton kamo sa mga sinagoga, kag pagapaatubangun kamo sa mga gobernador kag sa mga hari tungud kanakun agud to nga magapanaksi kamo kananda. 10 Kag kinahanglan nga mawali gid anay ang Mayad nga Balita sa tanan nga mga nasyon. 11 Kag kon dakpun gani nanda kamo kag dar-un sa hukmanan, indi kamo magpalibug kon ano ang inyo ihambal. Kon mag-abot ang tion nga to ihambal ninyo kon ano ang ginatugro kaninyo, tungud hay bukun kamo ang nagahambal kundi ang Balaan nga Ispirito. 12 May mga tawo nga magatugyan kang andang bugto para patyun, kag may mga tatay nga magahimo man ka dya sa andang mga kabataan, kag may mga kabataan nga magabato sa andang mga ginikanan kag ipapatay nanda dya. 13 Kaugtan kamo kang tanan tungud kanakun pero ang bisan sin-o tana nga magapadayon nga mapag-un hasta sa katapusan amo tana ang maluwas." 14 "Kon makita run gani ninyo ang makangiril-ad nga butang nga nagatindug sa indi na dapat tindugan (sa mga nagabasa ka dya, intiendiha gid ninyo ang inyo ginabasa), dapat ang mga tawo rugyan sa Judea magparalagyo run sa kabukidan. 15 Ang bisan sin-o nga rugto sa tapan nga atup kang anang balay, indi run magpanaog sa pagsulud sa anang balay para magbuul kang bisan ano. 16 Kag ang bisan sin-o nga rugto sa uma, indi run dapat mag-uli sa pagbuul kang anang kunup. 17 Makaluluoy sa amo ria nga mga inadlaw ang mga nagabusong kag ang mga nagapatiti. 18 Ipangamuyo ninyo sa Dios nga indi dya matabo sa tagraramig. 19 Tungud hay sa amo to nga mga inadlaw tama gid ka budlay ang mga kapipit-an nga magaabot nga wara pa maagumi kang mga tawo halin kang pagtuga kang Dios kang kalibutan hasta kadya kag wara run ti may matabo nga pareho karia sa paraaboton. 20 Kag kon wara ginpabugu kang Ginoo ang tion nga ria wara gid ti tawo nga mabilin. Pero tungud gid lang sa anang mga pinili, ginpabugu na ang tion nga ria. 21 Gani kon may magkuon kaninyo nga 'Dya run ang Cristo' ukon 'Rugto tana' indi kamo magpati. 22 Tungud hay may magaturohaw nga mga bukun ti matuod nga Cristo, kag mga nagapakuno-kuno nga propeta. Magahimo sanda kang mga milagro kag mga makatiringala nga mga butang sa katuyoan nga patalangun, kon mahimo pa lang, bisan ang mga pinili kang Dios. 23 Gani mag-andam kamo. Ginsugid ko run kaninyo ang tanan nga mga butang samtang wara pa dya matabo." 24 "Sa mga inadlaw nga to, pagkatapos kang mga kapipit-an, ang adlaw magadulum, kag ang bulan indi run magsanag. 25 Ang mga bituon magakarahulog halin sa langit kag ang mga butang sa kahawaan pagauyugun. 26 Kag dayon makita kang mga tawo ang Anak kang Tawo nga nagaabot nga ginadara kang panganod; tuman gid ang anang gahum kag pagkamahimayaun. 27 Dayon sugoon na ang anang mga anghel nga tiponon ang anang mga pinili halin sa tanan nga bahin kang kalibutan." 28 "Magtuon kamo halin sa kahoy nga higera. Kon nagapanglumbay run gani dya, maman-an ninyo nga dali run lang ang tag-irinit. 29 Sa amo man nga bagay, kon makita gani ninyo nga nagakaratabo run ang mga butang nga dya, maman-an ninyo nga dali run lang tana mag-abot kag nagahinamput run. 30 Sugidan ko kamo, magakaratabo ang tanan nga mga butang nga dya sa wara pa mapatay ang mga tawo sa dya nga panag-on. 31 Madura ang langit kag ang lupa, pero ang akun mga pulong magapabilin hasta san-o. 32 "Wara gid ti bisan sin-o nga nakamaan kon ano nga adlaw ukon oras dya magakaratabo, bisan ang mga anghel sa langit ukon ang Anak; ang Amay gid lang ang nakamaan. 33 Mag-andam kamo kag magbantay tungud hay wara kamo makamaan kon san-o magaabot ang tion nga ria. 34 Daw pareho dya kang sangka tawo nga nagpanaw sa marayu. Ginbayaan na ang anang balay kag gintugyan sa anang mga surugoon nga ang kada isara kananda may anang orobrahun. Ginbilinan na man ang manugbantay kang pwertahan nga magbantay gid. 35 Gani magbantay gid kamo tungud hay wara kamo kamaan kon san-o magabalik ang agalun kang balay, kon sa kasisidmun ukon sa tungang gabii ukon sa tagparamalo kang sulog ukon sa kasanagun man. 36 Basi hinali lang mag-abot tana, kag masapwan na kamo nga nagakaraturog. 37 Ang ginakuon ko kaninyo, ginakuon ko man sa tanan: Magbantay gid kamo." 1 Darwa run lang ka adlaw kag amo run ang Pista kang Paglampuwas kag kang Tinapay nga Wara ti Tapay. Ang mga pangulo kang kaparian kag ang mga manunudlo kang Kasugoan nagapangita kang padihut sa pagpadakup kay Jesus sa tago kag sa pagpapatay kana. 2 Nagkuon sanda, "Indi natun dya paghimoon sa adlaw kang pista hay basi maggirinamo ang mga tawo." 3 Samtang rugto si Jesus sa Betania, sa balay ni Simon nga aruon, kag kang nagakaun tana, may sangka bayi nga nagparapit kana nga nagadara kang surudlan nga alabastro nga buta kang agwa nga puro nardo, kag tama gid dya ka mahal. Ginbuka na ang surudlan kag ginbu-bo ang agwa sa ulo ni Jesus. 4 Ang iba nga mga tawo rugto nag-ugut kag nagmunohay, "Andut nga gin-uyangan lang ang agwa nga ria? 5 Mabaligya pa raad dya kang sobra sa tatlo ka gatos ka kwarta nga pilak, kag ang bayad ipanugro sa mga imol!" Kag ginkaraan nanda ang bayi. 6 Pero ginhambalan sanda ni Jesus, "Pabay-i lang ninyo tana; indi ninyo tana pagpahilabti. Mayad ang anang ginhimo nga dya kanakun. 7 Kaimaw ninyo pirme ang mga imol kag bisan ano oras sarang ninyo sanda mabuligan kon gustohon ninyo. Pero ako tana indi ninyo kaimaw pirme. 8 Ginhimo na ang anang masarangan; ginbu-boan na kang agwa ang akun lawas sa pag-aman sa akun lubung. 9 Sugidan ko kamo, bisan diin sa bug-os nga kalibutan iwali ang mayad nga balita, ang anang ginhimo nga dya isambitun man bilang pagdumdum kana." 10 Si Judas Iscariote tana nga isara sa napulo'g darwa ka mga disipulo, nag-agto sa mga pangulo kang kaparian agud itugyan si Jesus kananda. 11 Kang mabatian nanda dya, nalipay gid sanda kag ginsaadan nanda tana nga tugroan kang kwarta. Gani, umpisa kato, nangita si Judas kang kahigayonan sa pagluib kay Jesus. 12 Sa nahauna nga adlaw kang Pista kang Tinapay nga wara ti Tapay nga amo ang adlaw nga ginaihaw ang tinday nga karnero para sa Pista kang Paglampuwas, ang mga disipulo nagpamangkot kay Jesus, "Sa diin mo gusto nga ihanda namun para kanimo ang pagkaun para sa Pista kang Paglampuwas?" 13 Dayon ginsugo ni Jesus ang darwa sa anang mga disipulo kag ginkun-an, "Agto kamo sa syudad kag sug-alawun kamo kang sangka laki nga nagadara kang sangka tibud nga may tubig. Sundon ninyo tana, 14 kag kon sa diin nga balay tana magsulud, hambalan ninyo ang tagbalay, 'Nagapamangkot ang Maestro kon sa diin nga kwarto tana kag ang anang mga disipulo magakaun sa Pista kang Paglampuwas.' 15 Kag ipakita na kaninyo ang sangka bahul nga kwarto sa ibabaw nga naaman run nga daan kag nasangkapan run. Rugto kamo maghimus para kanatun." 16 Nagpanaw ang mga disipulo kag mag-agto sa syudad kag nakita nanda ang tanan suno sa ginkuon kananda ni Jesus. Kag naghimus sanda rugto kang pagkaun para sa Pista kang Paglampuwas. 17 Pagkagabii, nag-abot si Jesus imaw kang anang napulo'g darwa ka mga disipulo. 18 Kang nagakaraun run sanda sa lamesa, nagkuon si Jesus, "Sugidan ko kamo, nga ang isara kaninyo magaluib kanakun, tana nga nagakaun imaw kanakun." 19 Nasubuan gid ang mga disipulo kag kada isara kananda nagpamangkot kana, "Ako bala, Ginoo?" 20 Nagsabat si Jesus, "Isara kaninyo nga napulo'g darwa kag kaimaw ko nga nagasawsaw kang tinapay sa yahong. 21 Tungud hay ang Anak kang Tawo mapatay suno sa nasulat run nga daan. Pero makaluluoy gid ang madangatan kang tawo nga magaluib sa Anak kang Tawo. Mayad pa nga wara run lang tana matawo sa kalibutan." 22 Samtang nagakaun sanda, nagbuul si Jesus kang tinapay kag nagpangamuyo sa pagpasalamat. Ginpamihak-pihak na dya kag ginpanugro kananda kag magkuon, "Batona ninyo; amo dya ang akun lawas." 23 Dayon nagbuul tana kang kupa kag nagpangamuyo sa pagpasalamat, kag gintugro kananda, kag tanan sanda nag-inum rugto. 24 Nagkuon si Jesus kananda, "Amo dya ang akun dugo nga nagaparig-un kang kasugtanan kang Dios; ang akun dugo nga gin-ula para sa duro nga mga tawo para sa kapatawaran kang mga kasal-anan. 25 Sugidan ko kamo, indi run ako liwan mag-inum kang bino nga halin sa ubas hasta sa adlaw nga mag-inum ako kang bag-o nga bino sa tion kang paghari kang Dios." 26 Pagkatapos nanda ka kanta kang pagdayaw, naggwa sanda kag mag-agto sa Bukid kang mga Olibo. 27 Nagkuon si Jesus kananda, "Tanan kamo magaparalagyo kag magabiya kanakun, tungud hay nagkuon ang Dios sa kasulatan, 'Pagapatyun ko ang manugbantay, kag magaharaplaag ang mga karnero.' 28 Pero pagkatapos nga banhawun ako, magauna ako kaninyo rugto sa Galilea." 29 Nagkuon si Pedro, "Bisan magbiya sanda tanan kanimo, ako tana indi gid." 30 Nagkuon si Jesus kana, "Sugidan ko ikaw, kadya nga gabii antes makapamalo ang sulog kang darwa ka beses, tatlo ka beses mo ako nga ipanginwara." 31 Pero nagpamirit gid si Pedro, "Bisan mapatay pa ako kaimaw nimo indi ko gid ikaw pag-ipanginwara." Kag amo man dya ang ginhambal kang tanan. 32 Nag-abot sanda sa lugar nga ginatawag Getsemane. Nagkuon si Jesus sa anang mga disipulo, "Pungko kamo rugya samtang nagapangamuyo ako." 33 Gin-imaw na sanday Pedro, Santiago kag Juan, kag natublag gid tana ka mayad kag nagbatyag kang tuman nga kasubu. 34 Nagkuon tana kananda, "Daw mapatay ako sa sobra nga kasubu. Pabilin lang kamo rugya kag magbantay." 35 Nag-agto si Jesus sa uruunhan nayon kag nagharapaun sa lupa kag magpangamuyo nga kon sarang pa lang mahimo mapaiway ang tion kang pag-antos nga anang ginapaabot. 36 Nangamuyo tana, "Amay, Amay ko, mahimo nimo ang tanan nga butang. Ipaiway kanakun ang pag-antos nga dya, pero bukun ti akun kabubut-un ang matuman kundi ang imo." 37 Ginbalikan na ang tatlo ka mga disipulo kag nakita na sanda nga nagakaraturog. Ginkun-an na si Pedro, "Simon, nagakaturog bala ikaw? Indi kaw gid haw makapulaw bisan sangka oras lang? 38 Magpulaw kamo kag magpangamuyo agud to nga indi kamo masulay. Buut man ninyo ang maghimo kang mayad pero ang inyo lawas maluya." 39 Naghalin ruman si Jesus kag nangamuyo kang amo man angud nga mga tinaga. 40 Ginbalikan na liwan ang anang mga disipulo kag nakita na sanda nga nagakaturog tungud hay tam-an gid sanda ka tuyo. Kag indi sanda kamaan kon ano ang andang isabat kana. 41 Kang ikatlo na nga pagbalik kananda, nagkuon tana, "Nagakaturog kag nagapahuway pa angud kamo? Husto run ria! Nag-abot run ang tion nga ang Anak kang Tawo igatugyan sa alima kang mga tawo nga makasasala. 42 Bangon kamo, mapanaw kita. Rugya run ang tawo nga magaluib kanakun." 43 Samtang nagahambal pa si Jesus, lagi-lagi nag-abot si Judas nga isara sa napulo'g darwa ka mga disipulo. Imaw na ang duro nga mga tawo nga nagadara kang mga espada kag ralampus. Ginpadara sanda ka dya kang mga pangulo kang kaparian, kang mga manunudlo kang Kasugoan kag kang mga kamal-aman. 44 Nagkuon run nga daan kananda ang traidor, "Ang tawo nga akun iharkan, amo tana. Dakpun ninyo tana kag dar-un kag gwardyahan gid ka mayad." 45 Gani nga kang pag-abot ni Judas, ginparapitan na lagi si Jesus kag magkuon, "Maestro!" kag dara haruk kana. 46 Dayon gindakup nanda si Jesus kag ginsiguro nga indi makapalagyo. 47 Pero may isara rugto nga nagatindug nga naghunos kang anang espada kag ginlabo ang surugoon kang pinakamataas nga pari kag nautas gid ang talinga na ka dya. 48 Nagkuon si Jesus kananda, "Buyung ako haw nga kinahanglan pa nga magdara kamo kang mga espada kag ralampus sa pagdakup kanakun? 49 Adlaw-adlaw nagapanudlo ako sa templo kag rugto man kamo, kag wara man ninyo ako pagdakpa. Pero kinahanglan nga matuman ang ginakuon sa Kasulatan." 50 Dayon ginbayaan si Jesus kang tanan nga mga disipulo kag nagparalagyo sanda. 51 May sangka pamatan-un nga laki nga nagasunod kay Jesus. Nagatampi lang tana kang tela nga lino kag gindakup man nanda tana ka dya 52 pero nakapanginpadlos tana kag nabilin ang anang ginatampi kag nagdalagan tana nga hublas. 53 Gindara nanda si Jesus sa balay kang Pinakamataas nga Pari nga sa diin nagtiripon ang tanan nga mga pangulo kang kaparian, ang mga kamal-aman kag ang mga manunudlo kang Kasugoan. 54 Si Pedro tana, nagasunod kana pero rayu ang anang antad, kag nagsulud man tana sa lagwerta kang balay kang Pinakamataas nga Pari. Rugto nagapungko tana kaimaw kang mga gwardya nga nagpainit-init marapit sa kalayo. 55 Kar-on, ang mga pangulo kang kaparian kag ang bilog nga katapo kang Konseho nagtinguha gid sa pagpangita kang mga ebidensya batok kay Jesus agud nga mapapatay tana. Pero wara gid sanda ti makita. 56 Duro ang nagpanaksi kang bukun ti matuod batok kay Jesus pero wara man nagasirinanto ang andang mga ginasugid. 57 May mga nagtirindug kag nagpanaksi kang bukun ti matuod batok kana nga nagakuon, 58 "Nabatian namun tana nga naghambal nga igub-un na ang templo nga dya nga ginhimo kang tawo kag sa sulud kang tatlo ka adlaw mapatindug tana kang lain nga bukun ti hinimoan kang tawo." 59 Pero bisan amo pa kato wara man angud pagsirinanto ang andang mga ginasugid. 60 Nagtindug ang Pinakamataas nga Pari sa tunga nanda kag namangkot kay Jesus, "Wara gid bala ikaw ti isabat sa mga akusasyon nanda kontra kanimo?" 61 Pero wara gid maglimug si Jesus kag wara gid magsabat. Ginpamangkot liwan tana kang Pinakamataas nga Pari, "Ikaw gid bala ang Cristo nga Anak kang darayawun nga Dios?" 62 Nagsabat si Jesus, "Huud, kag makita ninyo ang Anak kang Tawo nga nagapungko sa tuo nayon kang makagagahum nga Dios, kag makita man ninyo nga nagaabot nga ginadara kang panganod." 63 Gin-gisi kang Pinakamataas nga Pari ang anang bayo kag nagkuon, "Indi run natun kinahanglan kang mga testigo! 64 Nabatian run man ninyo ang anang pagpasipala sa Dios. Ano ang inyo desisyon?" Kag ginpamatbatan nanda tana kang kamatayun. 65 Gindupraan tana kang iba, ginpuyungan, kag ginsumbag kag ginkun-an, "Lat-a kon sin-o ang nagsumbag kanimo?" Ginbuul tana kang mga gwardya kag ginsagi ka tampa. 66 Si Pedro tana rugto angud sa idalum, sa lagwerta kang balay kang mag-abot ang isara sa mga surugoon nga bayi kang Pinakamataas nga Pari. 67 Kang makita na si Pedro nga nagapainit-init marapit sa kalayo, ginturuk na dya kag nagkuon, "Kaimaw man ikaw ni Jesus nga taga-Nazaret." 68 Pero ginpanginwara dya ni Pedro, "Wara takun kamaan kag wara ako ka hangup kang ginakuon mo nga ria." Kag nagpanaw tana paggwa sa pwertahan. Amo man to ang pagpamalo kang sulog. 69 Nakita tana rugto kang surugoon nga bayi kag ginliwan na ang anang ginkuon nga ria sa mga nagatirindug rugto, "Ang tawo nga dya isara man kananda!" 70 Pero ginpanginwara ruman dya ni Pedro. Wara magbuhay, ang mga nagatirindug rugto nagkuon ruman kay Pedro, "Sigurado gid nga isara ikaw kananda tungud hay Galileanhun man ikaw." 71 Pero nagsabat si Pedro, "Bisan silotan pa ako kang Dios, matuod gid ang akun ginakuon kaninyo. Wara gid ako ka kilala kang tawo nga ginakuon ninyo nga ria." 72 Lagi-lagi kato, nagpamalo ang sulog sa ikarwa nga bes. Kag nadumduman ni Pedro ang ginkuon ni Jesus kana nga, "Antes ang ikarwa nga pagpamalo kang sulog, ipanginwara mo ako kang makatlo ka bes." Kag naghiribiun si Pedro. 1 Aga pa gid kang masunod nga adlaw, nagsinapol ang mga pangulo kang kaparian imaw kang mga kamal-aman kag mga manunudlo kang Kasugoan kag kang tanan nga mga katapo kang Konseho. Gin-gapos nanda si Jesus kag gindara kag gintugyan kay Pilato. 2 Ginpamangkot tana ni Pilato, "Ikaw bala ang hari kang mga Judio?" Nagsabat si Jesus, "Ginhambal mo run." 3 Gin-akusar kang mga pangulo kang kaparian si Jesus kang duro nga mga butang. 4 Gani ginpamangkot liwan tana ni Pilato, "Wara gid bala ikaw ti isabat kananda? Nabatian mo kon ano ka duro ang andang akusasyon batok kanimo." 5 Pero wara run magsabat si Jesus, gani natingala gid si Pilato. 6 Kar-on, kada pista kang paglampuwas kinabatasan ni Pilato nga maghilway kang sangka priso nga ginapangayo kang mga tawo. 7 May sangka priso rugto nga ginahingaranan kay Barabas. Tana ka dya napriso imaw kang mga rebelde nga nakapatay kang magpakigbato sanda sa gobyerno. 8 Nag-abot ang duro nga mga tawo kag ginpangayo nanda kay Pilato nga himoon para kananda ang anang kinabatasan nga ginahimo. 9 Ginpamangkot sanda ni Pilato, "Gusto bala ninyo nga hilwayun ko para kaninyo ang Hari kang mga Judio?" 10 Tungud hay nasat-uman na nga gintugyan kana kang mga pangulo kang kaparian si Jesus tungud sa kahisa. 11 Pero ginsudyot kang mga pangulo kang kaparian ang mga tawo nga si Barabas ang pangayoon nga hilwayun para kananda. 12 Nagkuon liwan si Pilato kananda, "Ano bay ang akun himoon sa tawo nga ginatawag ninyo nga Hari kang mga Judio?" 13 Nagsinggit sanda, "Ilansang tana sa kros!" 14 Nagkuon si Pilato kananda, "Andut haw? Ano gid haw nga sala ang nahimo na?" Pero gintudohan pa gid nanda ka singgit, "Ilansang tana sa kros!" 15 Tungud hay gusto ni Pilato nga malipay ang mga tawo, gani ginhilway na si Barabas para kananda. Si Jesus tana, ginpahanot na kag gintugyan kananda agud ilansang sa kros. 16 Gindara kang mga suldado si Jesus sa sulud kang palasyo kang gobernador, nga ginatawag pretoryo, kag gintipon nanda ang bilog nga batalyon kang mga suldado. 17 Ginkunupan nanda tana kang kunup nga kolor granate kag naghimo sanda kang koro-korona nga puro tunuk kag ginbutang dya sa anang ulo. 18 Dayon ginasaludohan nanda tana nga nagakuon, "Dayawun ikaw nga Hari kang mga Judio!" 19 Ginapakdol nanda tana sa ulo kang surusungkod, ginadupraan kag ginaluhod-luhodan nga nagapakuno-kuno nga ginasimba nanda tana. 20 Pagkatapos nanda ka yaguta kana, gin-uba nanda ang kunup nga granate kag ginpasuksok nanda liwan kana ang anang bayo. Dayon gindara nanda sa gwa agud ilansang sa kros. 21 Sa dalanun nasug-alaw nanda ang sangka tawo nga ginahingaranan kay Simon nga nagapasulud sa syudad halin sa uma. Tana ka dya taga-Cirene kag tatay ni Alejandro kag Rufo. Ginpirit tana kang mga suldado nga magpas-an kang kros ni Jesus. 22 Gindara nanda si Jesus sa lugar nga ginatawag Golgota (nga kon sayudon, Lugar kang Bagol). 23 Gintugroan nanda tana kang bino nga nasimbugan kang mira pero wara na dya gin-inum. 24 Dayon, ginlansang nanda tana sa kros kag ginhururay ang anang bayo kag naggabot-gabot sanda para maman-an kon ano nga parte ang mabuul kang kada isara kananda. 25 Alas-nwebe ti aga kang ginlansang nanda si Jesus sa kros. 26 Nasulat sa ibabaw nayon kang kros ang andang akusasyon batok kana, "Ang Hari kang mga Judio." 27 May darwa man ka kriminal nga andang ginlansang rugto imaw kay Jesus, ang isara sa anang tuo nayon kag ang isara tana sa anang wala. 28 Gani natuman ang ginakuon sa Kasulatan nga, "Ginkabig tana nga isara man sa mga kriminal." 29 Ang mga nagaaragi rugto nagaulung-ulung kang anda mga ulo nga nagayaguta kana, "Gub-un mo gali ang templo kag patindugun dya sa sulud kang tatlo ka adlaw! 30 Panaog dyan sa kros kag luwasa ang imong kaugalingun." 31 Ginyaguta man tana kang mga pangulo kang kaparian imaw kang mga manunudlo kang Kasugoan nga nagakinun-anay, "Ginluwas na ang iba pero indi na maluwas ang anang kaugalingun. 32 Turukun ta nga magpanaog kadya sa kros ang Cristo nga hari kang Israel, agud to nga mapati kita kana." Ang darwa nga ginlansang imaw kay Jesus nagpasipala man kana. 33 Pagkaudto-adlaw, nagdulum ang bilog kalibutan hasta mag-alas tres sa hapon. 34 Pagka alas-tres ti hapon, nagsinggit si Jesus sa mabaskug nga limug, "Eloi, Eloi, lema sabactani?" nga kon sayudon, "Dios ko, Dios ko, andut haw nga ginpabay-an mo ako?" 35 Kang mabatian dya kang mga nagatirindug rugto, nagkuon sanda, "Pamatii ninyo, ginatawag na si Elias." 36 May sangka tawo nga nagdalagan kag nagtusmaw kang espongha sa langgaw kag ginbutang dya sa punta kang sanga kang kahoy kag gintunghol sa ba-ba ni Jesus kag magkuon, "Turukun ta kon maabot gid man si Elias sa pagbuul kana sa kros." 37 Nagsinggit kang matunog si Jesus kag nabugto ang anang ginhawa. 38 Ang kurtina sa templo napihak sa tunga, halin sa ibabaw paidalum. 39 Ang kapitan kang mga suldado nga nagatindug sa atubang ni Jesus, kang makita na kon paano nabugto ang ginhawa ni Jesus, nagkuon tana, "Matuod gid man nga ang tawo nga dya Anak kang Dios!" 40 May mga bayi man sa uruunahan nga nagaturuk kang nagakaratabo nga dya. Ang iba kananda amo sanday Salome, Maria Magdalena kag si Maria nga nanay nanday Santiago nga bataun kag Jose. 41 Sanda ka dya nagsunod kay Jesus kag nag-alagad kana kang rugto pa tana sa Galilea. May iba pa gid nga mga bayi rugto nga nag-imaw kay Jesus paagto Jerusalem. 42 Pagkagabii, tungud hay adlaw to kang pag-aman ukon bisperas kang Adlaw nga Inugpahuway, 43 si Jose nga taga-Arimatea nga sangka dungganun nga katapo kang konseho, nga nagahulat man nga mag-abot ang adlaw nga maghari ang Dios, nangisug nga magparapit kay Pilato kag ginpangayo ang bangkay ni Jesus. 44 Natingala gid si Pilato kang mabatian na nga patay run si Jesus. Gani ginpatawag na ang kapitan kag ginpamangkot kon patay run gid man si Jesus. 45 Pagkamaan ni Pilato sa kapitan nga patay run gid man si Jesus, nagpasugot tana nga ibul-un ni Jose ang bangkay ni Jesus. 46 Nagbakal si Jose kang tela nga lino kag gintaltal ang bangkay ni Jesus sa kros. Ginputos na dya kang tela nga lino kag ginbutang sa rulubngan nga gin-giab sa bato; dayon nagpaligid tana kang bato nga magatakup sa pwertahan kang rulubngan. 47 Nakita nanday Maria Magdalena kag ni Maria nga nanay ni Jose kon sa diin ginlubung si Jesus.
1 Pagkatapos kang Adlaw nga Inugpahuway, nagbakal kang pahamot sanday Maria Magdalena, Maria nga nanay ni Santiago, kag si Salome agud ihaplas sa bangkay ni Jesus.
2 Aga-aga pa gid kang nahauna nga adlaw kang semana, pagbutlak kang adlaw, nag-agto sanda sa rulubngan.
3 Sa dalanun, nagapamangkotanay sanda kon sin-o ang magapaligid para kananda kang bato nga nagatakup sa gawang kang rulubngan.
4 Kang paglantaw nanda, nakita nanda nga napaligid run ang bato; tama gid dya ka bahul.
5 Pagsulud nanda sa rulubngan may nakita sanda nga pamatan-un nga laki nga nagapungko sa tuo nayon nga nagasuksok kang bayo nga puti, kag hinadlukan gid sanda.
6 Nagkuon ang laki kananda, "Indi kamo magkatingala! Ginapangita ninyo si Jesus nga taga-Nazaret nga ginlansang sa kros; nabanhaw run tana, wara tana rugya. Turuka ninyo ang ginhamyangan kana.
7 Pero, panaw kamo kag isugid ninyo sa anang mga disipulo kag kay Pedro nga magauna si Jesus kaninyo sa Galilea. Makita ninyo tana rugto pareho kang anang ginkuon kaninyo."
8 Gani naggwa ang mga bayi nga dya sa rulubngan kag nagparalagyo. Nagakurudug sanda sa kahadluk kag natingala gid. Wara gid sanda ti ginsugidan tungud hay hinadlukan gid sanda.
9 Pagkabanhaw ni Jesus, aga pa gid kang nahauna nga adlaw kang semana, nagpakita tana una kay Maria Magdalena nga nasab-an anay kang pito ka demonyo pero gintabog dya ni Jesus.
10 Nagpanaw si Maria kag ginsugid na ang anang nakita sa mga kaimaw anay ni Jesus; nagapangasubu sanda kag nagaparanangisun.
11 Pero kang mabatian nanda nga buhi si Jesus kag nakita pa ni Maria, wara gid sanda magpati.
12 Pagkatapos ka dya, nagpakita man si Jesus sa lain nga dagway sa darwa ka mga sumuronod samtang nagapanaw sanda paagto sa uma.
13 Nagbalik sanda kag ginsugidan ang iba nanda nga mga kaimaw pero wara man sanda magpati kananda.
14 Kang urihi, nagpakita si Jesus sa napulo'g isara ka mga disipulo mismo samtang nagakaraun sanda. Ginkaraan na sanda tungud nga wara sanda magpati kag tungud nga mga awut sanda ti ulo. Tungud hay wara gid sanda magpati sa mga ginpanugid kang mga nakakita kana pagkatapos nga nabanhaw tana.
15 Nagkuon si Jesus kananda, "Panaw kamo sa bug-os nga kalibutan kag iwali ang mayad nga balita sa tanan nga mga tawo.
16 Ang bisan sin-o nga magatuo kag magapabawtiso maluwas. Pero ang bisan sin-o nga indi magtuo pagasintensyahan kang kamatayun.
17 Kag amo dya ang mga paratandaan nga makita sa mga tawo nga magatuo kanakun: paagi sa akun ngaran magapanabog sanda kang mga demonyo; magahambal sanda sa nagkalain-lain nga linggwahe nga wara nanda maton-i;
18 magapurot sanda kang mga sawa ukon makainum kang hilo, pero indi sanda maiwan; magatungtong sanda kang andang alima sa mga nagamarasakit kag magaarayad dya."
19 Pagkatapos nga nakapakighambal si Ginoong Jesus sa anang mga sumuronod, gindara tana palangit kag nagpungko sa tuo kang Dios.
20 Nagpanaw ang mga sumuronod kag nagpangwali sa bisan diin nga lugar. Nagpanghikot ang Ginoo paagi kananda kag ginpamatud-an na ang andang ginapangwali paagi sa mga milagro nga nagakatabo.
|